Yeşil Çayı Daha da Yakından Tanıyın!

Yeşil Çay Nedir?

Yeşil çay, Camellia sinensis çay bitkisinin yaprakları kullanılarak yapılır. Bu çay bitkisinden elde edilen yapraklar aynı zamanda beyaz çay, oolong çayı, pu-erh çayı ve siyah çay yapmak için de kullanılır. Bu çaylar, Camellia sinensis bitkisinin yaprakları ile üretilen çay türleri oldukları için “gerçek çay” olarak adlandırılır. Diğer tüm çay türleri; diğer bitkilerin yaprakları, sapları, çiçekleri ve kökleri kullanılarak yapılır. Bunlar bitki çayı olarak bilinir.

Yeşil çaylar üretim süreçlerine ve kökenlerine bağlı olarak bitkisel veya topraksı bir tada sahip olabilir. Genel olarak yeşil çay, siyah çay gibi daha güçlü çaylara kıyasla otsu ve yumuşak içimlidir. Fakat yeşil çayın tadı, çimenli ve topraklıdan cevizli, kavrulmuş hatta taze çiçeklere kadar geniş bir yelpazede olabilir. Yeşil çay lezzet profilleri; bölgenin, iklimin, toprağın, havanın etkili olduğu üretim bölgesine bağlıdır. Örneğin, Çin'de yetiştirilen bir yeşil çayın, Japonya'da veya alt tropik iklimlerde yetiştirilen bitkilerden çok farklı bir tadı olur.

Yeşil çay genellikle açık sarı ila açık yeşil renktedir. Matcha yeşil çay, canlı ve zengin yeşil renk tonuna sahip olan bir istisnadır. Genellikle Çin yeşil çayları tavada pişirilir veya kavrulur. Fakat Japonya’da yetişen yeşil çaylar tipik olarak yüksek sıcaklıklarda buğulanır. Kızartma, yeşil çaya pürüzsüz ve aromatik bir lezzet verirken buharda pişirilmiş yapraklar daha otsu, bitki benzeri bir lezzete sahip olur.
 

Beyaz Çay ile Arasındaki Fark Nedir?

Hem beyaz hem yeşil çaylar aynı çay bitkisinden gelir. Beyaz çay yaprakları, yeşil çay yapraklarından daha genç yaşta toplanır. Bu yüzden hasadı ilkbaharda birkaç gün içinde gerçekleşir. Elle toplanır ve yapraklar dikkatle seçilir. Yeşil çay, beyaz çay ile karşılaştırıldığında biraz daha fazla işlem gerektirir. Beyaz çay hızla buğulanır ve sonra kurutulur. Yeşil çay ise kısmen fermente edilir. İlk önce buharda pişirilir, sonra ateşle buluşturulur ve yuvarlanır. Öte yandan, siyah çay tamamen fermente edilir. Beyaz çayın içimi daha hafiftir ve çay içmeye fazla alışık olmayanların da rahatlıkla tüketebileceği narin bir aroması vardır.

Beyaz ve yeşil çaylar yavaşça işlendiği ve çok fazla uygulamadan geçmediği için yararlı antioksidanların çoğunu korur. Beyaz çay, yeşil çay ile aynı türde antioksidanları içerir fakat beyaz çay daha az işlem gördüğünden yeşile kıyasla daha fazla miktarda antioksidana sahiptir. Bu antioksidanların; kalp sağlığını artırmak, kolesterolü düşürmeye yardımcı olmak, kanser riskini azaltmak ve kilo kaybını arttırmak gibi sağlığı teşvik edici özelliğe sahip olduğu bulunmuştur. Yeşil çayın kafein oranı beyaz çaya göre biraz daha yüksektir. İçeriğindeki kafein bileşeninin kilo kaybına yardım ettiği ve diyet üzerinde olumlu bir etkisi olduğu bilinir. Bir bardak beyaz çayda 20 mg kafein bulunurken bu oran yeşil çayda 35-45 mg arasında bir değerdedir.

Yeşil Çayın Besin Değerleri

Yeşil çay çeşitli antioksidanlarla doludur ve şekersiz olduğunda neredeyse hiç kalori içermez. Demlenmiş bir fincan şekersiz yeşil çay; vitaminlerden, lezzet verici bileşiklerden, kafeinden, minerallerden ve antioksidanlardan oluşur. Yeşil çayda; A, B5, B7, C, D, E ve K vitaminleri bulunur. Yeşil çay ayrıca magnezyum, manganez, demir, potasyum ve sodyum gibi yararlı minerallere sahiptir.

Yeşil çayda da kafein vardır. Ancak kafein içeriği siyah çay, kahve ve diğer kafein kaynakları kadar yüksek değildir. Bununla birlikte her besin gibi azı karar çoğu zarar olabilir. Çünkü çok yüksek dozda tüketildiğinde çoğunlukla kafeine bağlı olarak olumsuz etkileri olabilir. Bu etki genellikle yeşil çay alerjisi olarak bilinir. Bu nedenle alerji benzeri etkilerle karşılaşanların, yeşil çayı dikkatli bir şekilde tüketmeleri tavsiye edilir.

Yeşil çayın antioksidan özellikleri esas olarak polifenoller olarak adlandırılan faydalı besin ögeleri tarafından sağlanır. Yeşil çaydaki C ve E vitaminleri de antioksidan özelliklerine katkıda bulunur. Yeşil çayda bulunan polifenollerin tüketimi; kanser, iltihaplanma ve kalp hastalıkları riskinde azalma ile ilişkilidir. Ayrıca yeşil çaydaki içeriklerin radyasyonların zararlı etkilerini önlediği tespit edilmiştir. Bir çay daha ne kadar faydalı olabilir ki?

Yeşil Çayın İdeal Demleme Süresi Nedir?

Yeşil çay, son derece popüler bir çay çeşididir. Poşet çay olarak da yaprak çay formunda da yaygın olarak kullanılır. Siyah çaydan farklı olarak 90 derecenin üzerindeki suya batırılmış yeşil çay yaprakları, tatsız acı bir demlenmeye neden olur. Yani demliğe kaynayan suyu boşaltmak yeşil çayda ters tepki yapar. Bunun yerine suyun kaynamasına ve bir süre bekleyerek ısısının düşmesine izin vermelisin. Suyun 45 ila 60 saniye bekleyerek soğumasını sağlamalısın. Böylece suyun 70 - 80 derece arasındaki yeşil çay için ideal sıcaklığı elde etmesine yardımcı olursun. Asyalıların, suyun ısıdan büyük kabarcıkların çıkmaya başladığı bu sıcaklık için taktığı özel bir isim bile var. Yeşil çay için ideal olan bu kıvamı “balık gözü” olarak adlandırırlar. Ölçekli su ısıtıcıları kullanarak da suyun sıcaklığını istediğin ayarda yapabilir ve her seferinde hoş bir yeşil çay içebilirsin.

Yeşil çayın demleme süresi de oldukça kısadır. Yeşil çay söz konusu olduğunda çay poşetini ya da yaprakları sıcak suda çok uzun süre bekletmek istemezsin. Yapraklar nadiren suyun içerisinde 2 dakikadan daha uzun süre bekletilir. Bu nedenle öncelikle 2 dakika suda bekletip tadına bak ve gerekli ise 30 saniye süre ile yeniden demleyerek istediğin tadı almasını sağla. Bu işlemi 2 veya 3 kez tekrarlayıp istediğin sonucu yakaladığında durmalısın. Çünkü yeşil çayı uzun süre demlersen fazla acı, aroması düşük ve daha az dengeli bir lezzet ile sonuçlanabilir. Unutma, demlenme süresi su sıcaklığı ile dengelenmelidir. Sıcaklık ne kadar düşük olursa çay o kadar uzun süre demlenebilir.

Yeşil Çay ile Yapılabilecek Tarifler

Nefis lezzeti ve pek çok faydası ile kalpleri kazanan yeşil çayı tüketmenin tek yolu, onu sıcak olarak içmek değildir. Bu özel bitki ile harika soğuk çay tarifleri hazırlayabilir, yemeklerde ya da tatlılarda kullanabilirsin. İşte sana ilham verecek birkaç küçük ipucu...

• Soğuk çay çeşitleri hazırlayabilirsin: Yeşil çay, taze sıkılmış narenciye suları ile bal ve nane yapraklarıyla birleşince harika, ferahlatıcı bir buzlu çaya dönüşür. Demlediğin yeşil çayı soğuttuktan sonra ananas, karpuz, şeftali gibi tatlı meyvelerin sularıyla karıştırarak da lezzetli yaz içecekleri hazırlayabilirsin.
• Yeşil çaylı smoothie’ler yapabilirsin: Yeşil çayı normal kıvamından biraz daha yoğun şekilde demleyip soğutarak nefis smoohthie’ler hazırlayabilirsin. Biraz muz ve dondurmaya eklediğin yeşil çayı blender yardımıyla pürüzsüz hale getirmen yeterli. Dilersen dondurma yerine yoğurt kullanarak daha hafif bir lezzet elde edebilirsin.
• Çorbalara ekleyebilirsin: Yeşil çay; çorbalara, güveçlere ve soslara yumuşak, dengeli bir aroma katar. Tek yapman gereken et suyu, krema veya sebze suyunu ısıtıp, çayı suda olduğu gibi demleyerek kullanmak.
• Toz haline getirerek değerlendirebilirsin: Çayı öğütmek için bir kahve veya baharat değirmeni kullanabilirsin. Ardından doğrudan soslarda, glaze’leme yaparken veya fırınlanmış ürünlere ekleyebilirsin. Hem bu yöntemle demlemeye veya başka bir işleme hiç gerek yok!
• Bir baharat karışımı hazırlayabilirsin: İnce öğütülmüş yeşil çayı diğer baharatlarla karıştırabilirsin. Fındık, fıstık gibi ürünleri kavururken tat vermesi için kullanabilirsin ya da pişirdikten sonra balıkların üzerine serperek özel bir tat yakalayabilirsin.
• Tariflerdeki suyu çayla değiştirebilirsin: Bu, çay ile yemek pişirmenin en kolay yoludur. Herhangi bir tarifte suyun bir kısmı veya tamamı için demlenip oda sıcaklığında soğutulmuş yeşil çayı ilave edebilirsin. Eğer doğru teknikleri kullanırsan, yeşil çay yemeklere hafif dumanlı, çiçeksi, çimenli ve hatta baharatlı aromalar ekleyebilir.