یار مهربان

ﺯﻳﺒﺎﺗﺮﻳﻦ ﻣﺘﻦ ﺳﺎﻝ ﺑﻪ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺍﺳﺎﺗﻴﺪ ﺩﺍﻧﺸﻜﺪﻩ ﺍﺩﺑﻴﺎﺕ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ
ﺗﻬﺮﺍﻥ :
ﮔﺎﻫﻰ ﺧﻮﺩﺕ ﺭﺍﻣﺜﻞ ﯾﮏ ﮐﺘﺎﺏ ﻭﺭﻕ ﺑﺰﻥ،
ﺍﻧﺘﻬﺎﯼ ﺑﻌﻀﯽ ﻓﮑﺮﻫﺎﯾﺖ " ﻧﻘﻄﻪ " ﺑﮕﺬﺍﺭ ﮐﻪ ﺑﺪﺍﻧﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﻫﻤﺎﻧﺠﺎ
ﺗﻤﺎﻣﺸﺎﻥ ﮐﻨﯽ .
ﺑﯿﻦ ﺑﻌﻀﯽ ﺣﺮﻓﻬﺎﻳﺖ " ﮐﺎﻣﺎ " ﺑﮕﺬﺍﺭ ﮐﻪ ﺑﺪﺍﻧﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﮐﻤﯽ ﺗﺎﻣﻞ
ﺍﺩﺍﯾﺸﺎﻥ ﮐﻨﯽ .
ﭘﺲ ﺍﺯ ﺑﻌﻀﯽ ﺭﻓﺘﺎﺭﻫﺎﯾﺖ ﻫﻢ " ﻋﻼﻣﺖ ﺗﻌﺠﺐ " ﻭ ﺁﺧﺮ ﺑﺮﺧﯽ ﻋﺎﺩﺕ
ﻫﺎﯾﺖ ﻧﯿﺰ ﻋﻼﻣﺖ " ﺳﻮﺍﻝ " ﺑﮕﺬﺍﺭ .
ﺗﺎ ﻓﺮﺻﺖ ﻭﯾﺮﺍﯾﺶ ﻫﺴﺖ ... ﺧﻮﺩﺕ ﺭﺍ ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﺷﺐ ﯾﮑﺒﺎﺭ ﻭﺭﻕ
ﺑﺰﻥ ...
ﺣﺘﯽ ﺑﻌﻀﯽ ﺍﺯ ﻋﻘﺎﯾﺪﺕ ﺭﺍ ﺣﺬﻑ ﮐﻦ ... ﺍﻣﺎ ﺑﻌﻀﯽ ﺭﺍ ﭘﺮ ﺭﻧﮓ ...
ﻫﺮﮔﺰ ﻫﯿﭻ ﺭﻭﺯ ﺯﻧﺪﮔﯿﺖ ﺭﺍ ﺳﺮﺯﻧﺶ ﻧﮑﻦ !
ﺭﻭﺯ ﺧﻮﺏ ﺑﻪ ﺗﻮ ﺷﺎﺩﯼ ﻣﯿﺪﻫﺪ،
ﺭﻭﺯ ﺑﺪ ﺑﻪ ﺗﻮ ﺗﺠﺮﺑﻪ،
ﻭ ﺑﺪﺗﺮﯾﻦ ﺭﻭﺯ ﺑﻪ ﺗﻮ ﺩﺭﺱ ﻣﯿﺪﻫﺪ !...
ﻓﺼﻠﻬﺎ ﺑﺮﺍﯼ ﺩﺭﺧﺘﺎﻥ ﻫﺮ ﺳﺎﻝ ﺗﮑﺮﺍﺭ ﻣﯿﺸﻮﺩ،
ﺍﻣﺎ ﻓﺼﻠﻬﺎﯼ ﺯﻧﺪﮔﯽ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺗﮑﺮﺍﺭ ﺷﺪﻧﯽ ﻧﯿﺴﺖ ...
ﺗﻮﻟﺪ ... ﮐﻮﺩﮐﯽ ... ﺟﻮﺍﻧﯽ ... ﭘﯿﺮﯼ ﻭ ﺩﯾﮕﺮ ﻫﯿﭻ ...
ﺗﻨﻬﺎ ﺯﻣﺎﻧﯽ ﺻﺒﻮﺭ ﺧﻮﺍﻫﯽ ﺷﺪ ﮐﻪ ﺻﺒﺮ ﺭﺍ ﯾﮏ ﻗﺪﺭﺕ ﺑﺪﺍﻧﯽ ﻧﻪ ﯾﮏ
ﺿﻌﻒ !
ﺁﻧﭽﻪ ﻭﯾﺮﺍﻧﻤﺎﻥ ﻣﯿﮑﻨﺪ، ﺭﻭﺯﮔﺎﺭ ﻧﯿﺴﺖ،
ﺣﻮﺻﻠﻪ ﮐﻮﭼﮏ ﻭ ﺁﺭﺯﻭﻫﺎﯼ ﺑﺰﺭﮒ ﺍﺳﺖ !...
............

کتاب، کتاب، کتاب
یک غروب زیبای پاییزی را زیباتر میکند
دلتنگیهارا از یادت میبرد
جای دوستانت رو پر میکنه
غمها رو از دلت می بره
حرفاتو راحت میزنه،
و
خوب  گوش میده به حرفات
تنهات نمیگذاره
راه بری باتو راه میاد
بنشینی باهات مینشینه
نه ازت خسته میشه
نه خسته ات میکنه
خلاصه
خدا نکنه که نباشه
مریم ممدوح
مریم
" غروب 13 آذر 1393"
4 دسامبر 2014

یار مهربان
انسان می میرد و و جنازۀ او به خاک تبدیل می شود و همۀ هم روزگارانِ او چهره در نقاب خاک می کشند و این کتاب است که یاد او را از زبانی به زبان دیگر انتقال می دهد. نوشتن سودمندتر از یک خانۀ ساخته شده یا یک صومعه در غرب یا یک قلعۀ شکست ناپذیر یا یک بت در یک معبد است.
از خرابه های شهرهای باستانی سومریان چنین بر می آید که سومریان حدود 2700 سال پیش از میلاد کتابخانه های شخصی، مذهبی و دولتی داشته اند. کهن ترین نظام نگارش شناخته شده خط میخی است و اعتبار سومری ها به سبب ابداع این خط است. آنها برای نوشتن از قلم فلزی تیزی استفاده می کردند به شکل میخ و بر موادی چون گِل نرم، عاج یا چوب می نوشتند. یکی از شاخص ترین کتابخانه های عصر باستان کتابخانۀ بورسیپا است
تاکنون تعریف مشخص و کاملی که بتواند تمام انواع گوناگون کتاب را در بر بگیرد ارائه نشده است اما یکی از تعاریف معتبری که برای کتاب ارائه شده مربوط به سازمان یونسکو می شود: کتاب نوعی اثر چاپی صحافی شده است که بیشتر از 49 صفحه داشته باشد و مانند نشریات، تحت یک عنوان ثابت به صورت دوره ای منتشر نشود
کتاب مجموعه ای از لوح های چوبی یا عاجی یا مجموعه ای از ورقهای کاغذ، پوست آهو یا ماده ای مانند آن، اعم از دست نویس یا چاپی است که با هم به نخ کشیده یا صحافی شده باشند. به مجلّد کردن کتاب صحّافی می گویند. واژۀ کتاب از زبان عربی وارد فارسی شده است، در فارسی میانه، نامک، و در فارسی دری، نامه، نامیده می شود. کتابهای نخستین به شکل لوح های گلی بودند. از لوح های گلی در منطقۀ بین النّهرین برای نوشتن استفاده می شده است که توسط تمدن سومر و در 2500 سال قبل از میلاد ابداع شد. استفاده از کاغذ یا پاپیروس برای نوشتن از حدود 2000 سال پیش در مصر رایج شد و تا قرن ششم میلادی ادامه داشت. کتاب در اندازه های گوناگون وجود دارد، کوچکترین کتاب دنیا یک اِنجیل است که در موزۀ کلیسای وانک اصفهان نگهداری می شود. اولین کتاب به زبان فارسی در هلند و به دست یک ارمنی به زیور طبع آراسته شد. کتاب دیجیتالی کتابی است در قالب بسته های نرم افزاری مانند پی دی اف که وسایلی نیز به نام کتابخوان الکترونیکی برای خواندن آن به کار می رود. نمونه دیگر کتاب غیر چاپی، کتاب شفاهی یا صوتی است و روی نوار کاست یا سی دی ضبط می شود، کتابها معمولاً بسته به حجم کتاب در اندازه های مختلف چاپ می شوند وامری سلیقه ای است. اندازه های آن عبارتند از : قطع جیبی، پالتویی، خشتی یا مربعی، بیاضی، که در آن عرض کتاب بیشتر است، قطع وزیری هفده سانتیمتر در بیست و چهار سانتیمترکه بیشترکتابها در این قطع چاپ می شوند، بیاضی بزرگ، رحلی کوچک ورحلی بزرگ و  سلطانی چهل و نه در سی و چهار سانتیمتر
در ایران تاریخچۀ تشکیل مجموعۀ کتابخانه به آغاز دهۀ 1240 شمسی بر میگردد. 12 سال پس از تأسیس دارالفنون کتابخانۀ کوچکی در آن مدرسه تأسیس شد که هستۀ اولیّۀ کتابخانۀ ملّی ایران شد، و 73 سال بعد در سوم شهریور 1316 شمسی در تهران گشایش یافت
کتاب سوزی
در دوره های مختلف تاریخی و در بسیاری از سرزمین ها نابود کردن و سوزاندن کتاب وجود داشته است، امروزه به جای سوزاندن کتاب روشهای دیگری مانند خمیر کردن کتابها و رنده کردن کتابها نیز بکار می رود، امپراتور شی هوانگ تی در چین در 213 دستور داد همۀ کتابها مگر کتابهای مربوط به پزشکی، کشاورزی، و طالع بینی را بسوزانند. به گفته ابن ندیم در سال 987 میلادی در قصر آپادانا، تخت جمشید ، نوشته هایی به صورت لوح های چوبی، سنگ و خاک رس در موضوعات متعدد وجود داشت، تعداد بسیاری از این الواح توسط اسکندر مقدونی در سال 333 پیش از میلاد سوزانده شد، اسکندر 2000 چرم گاوی را که اَوِستا روی آن نوشته شده بود سوزاند. کتابخانۀ سلطنتی سامانیان در هجوم ترکان از شرق در سدۀ 11 میلادی، سوزانده شد. گفته می شود ابن سینا تلاش کرد به میان شعله های آتش برود و کتابها را نجات دهد.در حملۀ مغولان به ایران، کتابخانه ها سوزانده شد و از نسخه های گرانبها به عنوان سوخت استفاده شد. در ایران معاصرو در دوران پهلوی دوم، احمد کسروی، جشن سوزاندن کتاب داشت، او در روز اوّل دی ماه کتابهای زیانبار را می سوزاند و می گفت : من آشکارا می گویم بسیاری از کتابهاییکه نزد دیگران ارجمند است ما به آتش می اندازیم، کتابها روی میز چیده شد و در میان آنها گلستان و بوستان سعدی، دیوان حافظ و مانند اینهاست و همۀ آنها در خور آتش هستن