T�rkiye'nin ilk kad?n doktoru: ''Safiye Ali''

Safiye Ali varl?kl? ve entelekt�el bir ailede 2 ?ubat 1894'te d�nyaya gelir. Babas? sarayda yaver annesi ise Mekke ?eyh�lislam?n?n k?z?d?r. Ayr?ca B�lent Ecevit'in anneannesi ile de karde? olan Safiye Ali tahmin edersiniz ki iyi bir�e?itim�al?r. Hatta hen�z 16 ya??ndayken 7 dilde okuyup yazar. 1926'da Amerikan Koleji'ni bitirir. Her ne kadar t?p tahsili yapmak istese de o tarihlerde Osmanl?'da kad?nlar?n t?p okumalar?na izin verilmez ve Safiye Ali'ye�Almanya�yolu g�r�n�r.

T�rkiye'nin ilk kad?n doktoru: ''Safiye Ali''
21 Ocak 2023 - 13:42

Safiye Ali, T�rk T?p Tarihinin ilk kad?n doktoru olarak bilinmektedir. Almanya'da e?itim g�rd�kten sonra T�rkiye'ye gelerek g�reve ba?layan Safiye Ali, kad?nlar?nda se�ilme hakk? i�in de �nemli bir m�cadele vermi?tir.�
Safiye Ali ismi, sadece T�rk t?p tarihi de?il, kad?n haklar? ve �al??ma hayat?nda cinsiyet e?itli?i s�recinde de belirleyici role sahip.O zamanki ad?yla Amerikan K?z Koleji�nde lise e?itimi g�ren Ali, doktor olma karar?n? ailesine iletti?inde �lkesinde hen�z t?p fak�ltelerine k?z �?renci alm?yorlard?. Daru?lfu?nun T?p Faku?ltesi�ne yapt?g?? bas?vurusu reddedilince ailesi onu Almanya Wu?rzburg �niversitesi T?p Faku?ltesi�ne go?nderdi. Burada hemen dikkatleri �eken Safiye Ali, okulunu ba?ar?yla tamamlad?ktan sonra �Bu mesle?i �lkemde yapmal?y?m� diyerek yurda d�nd�. Be? y?l mesle?ini sab?rla y�r�t�rken Osmanl? topraklar? da h?zla de?i?iyordu. O s?rada Amerikan Koleji b�nyesinde a�?lan ilk k?z t?p okulunda dersler vermeye ba?lad?. Sa?l?k hizmetleri sunan S�t Damlas? Bak?m Evi�ni y�netti. Hasta ve zay?f �ocuklar?n tedavi edilmeleri amac?yla Hilal-i Ahmer Han?mlar Merkezi K���k �ocuklar Muayenehanesi�ni kurdu.



SAF?YE AL? K?MD?R?
?lk T�rk kad?n doktor, 1894 y?l?nda ?stanbul'da d�nyaya geldi. Babas? Sultan Abd�laziz ve II. Abd�lhamit'in yaverlerinden Ali K?rat Pa?a, annesi ?eyh�lharem Hac? Emin Pa?a'n?n k?z? Emine Hasene Han?m'd?r. Safiye Ali, d�rt k?z karde?in en k���?�yd�. Babas?n? k���k ya?ta kaybeden Safiye Ali, dedesi Emin Pa?a'n?n Valide�e?me'deki kona??nda b�y�d�.

?stanbul'da Amerikan K?z Koleji'nde �?renim g�rd�. Ocak 1916 da kolejden mezun oldu. Kolej y?llar?nda iken t?p doktoru olmaya karar verdi. Kad?n hastalar?n kad?n doktorlar? tercih etmesinden �t�r� �lkede kad?n doktorlara gereksinim duyuluyordu ancak Dar�lf�nun T?p Fak�ltesi hen�z kad?n �?renci kabul etmiyordu. I. D�nya Sava?? s�rerken Almanya'ya giderek W�rzburg �niversitesi T?p Fak�ltesi�nde �?renim g�rd�. D�nemin Maarif Naz?r? Ahmet ?�kr� Bey'in yard?m?yla devlet bursu alan Safiye Ali, Amerikan Koleji mezunu olmas? sebebiyle zorluk �?karan Bavyera Milli E?itim Bakanl???, s?navda ald??? birincilik derecesi kar??l???nda �doktor namzeti� unvan?n? verdi. 1921 y?l?nda diplomas?n? ald?.

Safiye Ali, ?stanbul�a d�nd�kten Alt? hafta sonra kad?n ve��ocuk�hastal?klar? ihtisas? yapmak �zere tekrar Almanya'ya gitti. Burada e?i Dr. Ferdinand Krekeler (sonradan ald??? ad? ile Ferdi Ali) ile evlendi. Haziran 1923'te T�rkiye'nin ilk kad?n doktoru olarak icazetnamesini ald? ve e?i ile birlikte Ca?alo?lu�nda muayenehane a�t?. ?stanbul�da be? y?l doktorluk yapt? ancak kar??l?ks?z olarak anne-�ocuk sa?l???na yapt??? hizmetler klinik �al??malar?n?n �n�ne ge�ti. Bu d�nemde ayr?ca Amerikan Koleji b�nyesinde a�?lan ilk k?z t?p okulunda jinekoloji ve obstetrik dersleri vererek k?zlara t?p e?itimi veren ilk kad?n �?retim �yesi olarak tarihe ge�ti.

Anne s�t�nden kesilen ve steril s�t i�me imkan?ndan mahrum olan �ocuklar i�in Frans?z K?z?lha�'? taraf?ndan kurulup 1925'te Himaye-i Etfal Cemiyeti'ne b?rak?lan S�t Damlas? Bak?m Evi'nin ba??na ge�en Safiye Ali, g�n�ll� �al??malar yapt?. S�t Damlas?'ndaki �al??malar? kad?nlar? emzirmeye te?vik etme yetersiz beslenen �ocuklar?n sa?l?kl? beslenebilmeleri ama�l? e?itimler d�zenlemeye odakl? idi. Safiye Ali ayr?ca Hilal-i Ahmer Han?mlar Merkezi K���k �ocuklar Muayenehanesi'ni kurdu. Londra, Viyana ve Bologna�da d�zenlenen kongrelerde Himaye-i Etfal Cemiyeti�ni temsil etti. S�t Damlas?�ndan istifa etmek zorunda kald?. Ocak 1928'de sadece muayenehane doktorlu?u yap?yordu. Bu tarihte, ?stanbul'da muayenehanesi olan hekimler aras?ndaki tek kad?nd?. Malul Gaziler B�y�k Ticaret Salnamesinde ad?, "Safiye Ali Bey" olarak ge�mektedir. Erken Cumhuriyet d�nemindeki kad?n hareketinin i�inde yer alan Safiye Ali'nin 1928'de Bolonya'da toplanan Beynelmilel Kad?n Doktorlar Konferans?'nda edindi?i sosyal ve bilimsel izlenimleri Servet-i F�nun'da yay?mlanm??t?r. Safiye Ali, T�rk Kad?nlar Birli?i�nin S?hhiye Komisyonu ba?kanl???n? �stlenerek fuhu?la m�cadele i�in �al??t?.
Kanser te?hisi konulmas? �zerine T�rkiye'den ayr?larak Almanya'da ya?amaya ba?lad?. II. D�nya Sava?? y?llar?nda sa?l??? elverdi?i s�rece mesle?ini s�rd�rd�. 5 Temmuz 1952'de Dortmund�da hayat?n? kaybetti.�Google�ise her y?l ilk T�rk kad?n doktor Safiye Ali'nin an?s?na onu doodle'a ta??yor.�


YORUMLAR

  • 0 Yorum