?nternet haber sitelerini ilgilendiren yasa teklifi, TBMM Adalet Komisyonu'nda kabul edildi

Dezenformasyonla�m�cadele�gerek�esiyle g�ndeme getirilen, kamuoyunda 'sosyal medya yasas?' olarak bilinen�Bas?n Kanunu ile Baz? Kanunlarda De?i?iklik Yap?lmas?na Dair Kanun Teklifi,�TBMM Adalet Komisyonu'nda kabul edildi. Teklifle; 'ger�e?e ayk?r? bir bilgiyi, kamu bar???n? bozmaya elveri?li ?ekilde alenen yayan' kimse, bir y?ldan �� y?la kadar hapis cezas?yla cezaland?r?lacak. Bas?n kart? resmi kimlik belgesi olarak kabul edilecek.
Komisyonda kabul edilen teklife g�re, yasal zemine kavu?turulmalar? amac?yla internet haber siteleri ile bas?n kart?na ili?kin hususlar Bas?n Kanunu'nun kapsam?na al?narak radyo, televizyon, kamu kurum ve kurulu?lar?n?n y�r�tt�kleri enformasyon hizmetlerinde �al??an kamu personelinin bas?n kart? d�zenlenmesi bak?m?ndan s�reli yay?n �al??anlar? gibi de?erlendirilece?i �ng�r�l�yor.
Bas?n Kanunu'nun ama�lar? aras?na bas?n kart?na ili?kin usul ve esaslar? belirlemek de ekleniyor. Teklifle, bas?n kart? talep eden medya mensuplar? ve enformasyon g�revlileri kanun kapsam?na dahil edilecek.
?nternet haber siteleri de s�reli yay?n tan?m? kapsam?na al?nacak. D�zenlemede, internet haber sitesi, ?leti?im Ba?kan?, ?leti?im Ba?kanl???, Bas?n Kart? Komisyonu, medya mensubu, enformasyon g�revlisi de tan?mlan?yor.

S�reli yay?nlar?n �?kar?lmas? i�in beyanname Bas?n ?lan Kurumuna verilecek
?nternet haber sitelerinde faaliyet g�sterdi?i i? yeri adresi, ticari unvan?, elektronik posta adresi, ileti?im telefonu ve elektronik tebligat adresi ile yer sa?lay?c?s?n?n ad? ve adresi kendilerine ait internet ortam?nda kullan?c?lar?n ana sayfadan do?rudan ula?abilece?i ?ekilde ve "ileti?im" ba?l??? alt?nda bulundurulacak.
?nternet haber sitelerinde bir i�eri?in ilk kez sunulmaya ba?land??? tarih ile sonraki g�ncelleme tarihleri, her eri?ildi?inde de?i?meyecek ?ekilde i�eri?in �zerinde belirtilecek.
Bas?n duyurular?n?n ve yarg? organlar?nca verilen yay?n yasa?? kararlar?n?n h?zl? ve etkin bir ?ekilde tebli?inin sa?lanmas? amac?yla; s�reli yay?nlar?n �?kar?lmas? i�in, kaydedilmek �zere verilecek beyanname art?k Cumhuriyet Ba?savc?l??? yerine Bas?n ?lan Kurumuna verilecek.
Kay?t i�in verilen beyannamede elektronik tebligat adresi de g�sterilecek.

Bas?n ?lan Kurumu yay?m?n durdurulmas?n? talep edebilecek
Yay?m durdurma m�eyyidesi internet haber siteleri bak?m?ndan uygulanmayacak. ?nternet haber sitesinin h�kme uymamas? halinde Bas?n ?lan Kurumu 2 hafta i�inde eksikli?in giderilmesini veya ger�e?e ayk?r? bilgilerin d�zeltilmesini internet haber sitesinden isteyecek. ?stemin yerine getirilmemesi durumunda Bas?n ?lan Kurumu internet haber sitesi vasf?n?n kazan?lmad???n?n tespiti amac?yla asliye ceza mahkemesine ba?vuracak. Mahkeme en ge� 2 hafta i�inde karar?n? verecek.
Ba?vurunun kabul edilmesi halinde internet haber siteleri i�in sa?lanabilecek resmi ilan ve reklam ile �al??anlar?n?n bas?n kart?na ili?kin haklar? ortadan kalkacak. ?nternet haber sitesi i�in sa?lanan haklar?n ortadan kald?r?lmas?, bu Kanun veya ilgili mevzuat uyar?nca �ng�r�len yapt?r?mlar?n uygulanmas?na engel olmayacak.

'Teslim ve muhafaza y�k�ml�l�?�'
?nternet haber sitesinde yay?mlanan i�erikler, gerekti?inde talep eden Cumhuriyet Ba?savc?l???na teslim edilmek �zere do?rulu?u ve b�t�nl�?� sa?lanm?? ?ekilde 2 y?l s�re ile muhafaza edilecek.
Yarg? mercileri taraf?ndan yay?n?n soru?turma ve kovu?turma konusu oldu?unun internet haber sitesine yaz?l? olarak bildirilmesi halinde, bu i?lemlerin sonu�land???n?n bildirilmesine kadar soru?turma ve kovu?turma konusu yay?n kayd?n?n saklanmas? zorunlu olacak.
?nternet haber sitelerinde zarar g�ren ki?inin d�zeltme ve cevap yaz?s?n? sorumlu m�d�r, hi�bir d�zeltme ve ekleme yapmaks?z?n, yaz?y? ald??? tarihten itibaren en ge� bir g�n i�inde, ilgili yay?n?n yer ald??? sayfa ve s�tunlarda, URL ba?lant?s? sa?lanmak suretiyle, ayn? puntolarla ve ayn? ?ekilde yay?mlamak zorunda olacak. Yay?n hakk?nda verilen eri?imin engellenmesi ve/veya i�eri?in �?kar?lmas? karar?n?n uygulanmas? ya da internet haber sitesi taraf?ndan i�eri?in kendili?inden �?kar?lmas? durumunda, d�zeltme ve cevap metni ilgili yay?n?n yap?ld??? internet haber sitesinde ilk 24 saati ana sayfas?nda olmak �zere 1 hafta s�reyle yay?mlanacak.
Bas?lm?? eserler veya internet haber siteleri yoluyla i?lenen veya bu kanunda �ng�r�len di?er su�larla ilgili ceza davalar?n?n bir muhakeme ?art? olarak, g�nl�k s�reli yay?nlar ve internet haber siteleri y�n�nden 4 ay, di?er bas?lm?? eserler y�n�nden 6 ay i�inde a�?lmas? zorunlu olacak. Bu s�reler bas?lm?? eserlerin Cumhuriyet Ba?savc?l???na teslim edildi?i tarihten, internet haber siteleri i�in ise habere ili?kin su� ihbar?n?n yap?ld??? tarihten ba?layacak.



Bas?n kart? ba?vurusu, niteli?i ve t�rleri belirlendi
Teklifle bas?n kart? ba?vurusu, niteli?i ve t�rleri de belirlendi. Buna g�re, bas?n kart? ba?vurusu ?leti?im Ba?kanl???na yap?lacak. Bas?n kart?, resmi nitelikte bir kimlik belgesi olarak kabul edilecek.
Bas?n kart? t�rleri ?u ?ekilde belirlendi:
- G�reve ba?l? bas?n kart?: Bir medya kurulu?una ba?l? olarak �al??an T�rk vatanda?? medya mensuplar?na ve enformasyon g�revlilerine verilen bas?n kart?n?,
- S�reli bas?n kart?: G�rev alan? T�rkiye'yi kapsayan yabanc? medya mensuplar?na verilen bas?n kart?n?,
- Ge�ici bas?n kart?: G�rev alan? T�rkiye'yi kapsamamakla beraber ge�ici bir s�reyle T�rkiye'ye haber ama�l? gelen yabanc? medya mensuplar?na verilen bas?n kart?n?,
- Serbest bas?n kart?: Ge�ici bir s�reyle �al??mayan veya yurt d???nda serbest gazetecilik yapan medya mensuplar?na verilen bas?n kart?n?,
- S�rekli bas?n kart?: En az 18 y?l mesleki hizmeti bulunan medya mensuplar? ve enformasyon g�revlilerine �m�r boyu verilen bas?n kart?n? ifade edecek.
Bas?n kart?, T�rkiye'de faaliyet g�steren medya kurulu?lar?n?n T�rk vatanda?? medya mensuplar?na, s�reli yay?nlar?n sahiplerine veya t�zel ki?i temsilcileri ile radyo ve televizyonlar?n y�netim kurulu ba?kanlar?na, medya kurulu?lar? ad?na hareket eden ve g�rev alan? T�rkiye'yi kapsayan yabanc? medya mensuplar? ile g�rev alan? T�rkiye'yi kapsamamakla beraber ge�ici bir s�reyle T�rkiye'ye haber ama�l? gelen yabanc? medya mensuplar?na, yurt d???nda yay?n yapan medya kurulu?lar?n?n, T�rk vatanda?? sahiplerine ve �al??anlar?na, yurt d???nda serbest gazetecilik yapan T�rk vatanda?? medya mensuplar?na, medya alan?nda hizmet veren kamu kurum ve kurulu?lar?nda ve kamu kurum ve kurulu?lar?n?n y�r�tt�kleri enformasyon hizmetlerinde �al??an kamu personeline, medya alan?nda faaliyet g�stermeleri ?art?yla, sendikalar ile kamu yarar?na faaliyette bulundu?u tespit edilen dernek ve vak?flar?n y�neticilerine verilebilecek.
Bas?n kart? talep edenlerin ba?vuruda bulunabilmeleri i�in 18 ya??n? bitirmi? olmas?, en az lise veya dengi bir e?itim kurumundan mezun olmas?, k?s?tl? veya kamu hizmetlerinden yasakl? olmamas? ?art? aranacak.
Ayr?ca bas?n kart? talep edenlerin ba?vuruda bulunabilmesi i�in T�rk Ceza Kanunu'nun 53'�nc� maddesinde belirtilen s�reler ge�mi? olsa bile; kasten i?lenen bir su�tan dolay? 5 y?l veya daha fazla s�reyle hapis cezas?na ya da ?antaj, h?rs?zl?k, sahtecilik, doland?r?c?l?k, g�veni k�t�ye kullanma, yalan tan?kl?k, yalan yere yemin, iftira, su� uydurma, m�stehcenlik, fuhu?, hileli iflas, zimmet, irtikap, r�?vet, ka�ak�?l?k, ihaleye fesat kar??t?rma, edimin ifas?na fesat kar??t?rma, su�tan kaynaklanan malvarl??? de?erlerini aklama su�lar? ile cinsel dokunulmazl??a kar?? su�lar, kamu bar???na kar?? su�lar, anayasal d�zene ve bu d�zenin i?leyi?ine kar?? su�lar, milli savunmaya kar?? su�lar, devlet s?rlar?na kar?? su�lar, casusluk su�lar? ve ter�r su�lar?ndan h�k�m giymemi? olmas? gerekiyor.
Kart talep edenlerde, Bas?n Mesle?inde �al??anlarla �al??t?ranlar Aras?ndaki M�nasebetlerin Tanzimi Hakk?nda Kanun h�k�mlerine uygun s�zle?me yapm?? olmas? ve m�cbir sebepler d???nda i?ten ayr?ld??? tarihten itibaren 1 aydan fazla olmamak �zere ara vermeden �al??mas?, medya faaliyeti d???nda ticari faaliyette bulunmamas? ?art? da aranacak.
Bas?n kart? talep eden s�reli yay?n sahipleri veya t�zel ki?i temsilcileri ile radyo ve televizyonlar?n y�netim kurulu ba?kanlar?nda, kamu kurum ve kurulu?lar?nda bas?n kart? alabilecek �al??anlarda ve yabanc? bas?n-yay?n kurulu?lar?nda �al??an T�rk vatanda?? medya mensuplar?ndan bas?n kart? talep edenlerde "Bas?n Mesle?inde �al??anlarla �al??t?ranlar Aras?ndaki M�nasebetlerin Tanzimi Hakk?nda Kanun h�k�mlerine uygun s�zle?me yapm?? olmas? ve m�cbir sebepler d???nda i?ten ayr?ld??? tarihten itibaren 1 aydan fazla olmamak �zere ara vermeden �al??mas?, medya faaliyeti d???nda ticari faaliyette bulunmamas?" ?artlar? aranmayacak.
S�rekli ve serbest bas?n kart? talep edenler ile T�rkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT) arac?l???yla g�reve ba?l? bas?n kart? talep edenlerde ise "Bas?n Mesle?inde �al??anlarla �al??t?ranlar Aras?ndaki M�nasebetlerin Tanzimi Hakk?nda Kanun h�k�mlerine uygun s�zle?me yapm?? olmas? ve m�cbir sebepler d???nda i?ten ayr?ld??? tarihten itibaren 1 aydan fazla olmamak �zere ara vermeden �al??mas?" ?art? aranmayacak.
Bas?n kart? talep eden yabanc? medya mensuplar?na, medya kurulu?u taraf?ndan g�revlendirildiklerini belgelendirmeleri, Uluslararas? ??g�c� Kanunu uyar?nca �al??ma izinlerinin olmas?, ba?l? bulunduklar? kurulu?un idare merkezinin bulundu?u �lkenin T�rkiye'deki b�y�kel�ilik, el�ilik veya konsolosluklar?ndan ald?klar? takdim mektubunu ibraz etmeleri halinde, kar??l?kl?l?k esas? da g�zetilerek Ba?kanl?k�a bas?n kart? verilebilecek.
Bas?n Kart? Komisyonu 9 �yeden olu?acak. Komisyonda, Ba?kanl??? temsilen 2 �yenin yan? s?ra i?�i sendikas? ?eklinde faaliyet g�steren sendikalardan bas?n kart? sahibi �yesi en fazla olan sendika taraf?ndan belirlenecek bir �ye ile ileti?im fak�ltesi dekanlar? veya bas?n kart? sahibi gazeteciler aras?ndan Ba?kanl?k�a belirlenecek bir �ye de yer alacak. �yelerin g�rev s�resi 2 y?l olacak. S�resi dolan �yeler yeniden se�ilebilecek.
Komisyon; ba?vuru sahibinin niteliklerini, mesleki �al??malar?n?, eserlerini, �d�llerini de?erlendirerek bas?n kart? ta??y?p ta??mayaca??na karar verecek.

�