Erkeklerde PSA testi ne işe yarıyor? - PSA testi neden yapılır?
Erkeklerde erken teşhis edilmediğinde öldürücü olabilen prostat kanseri ile prostat büyümesi arasındaki farkın ayırt edilmesinde PSA testi çok önemli rol oynuyor. İnternette en çok araştırılan sorular arasında da "Prostat testi ne zaman yapılır?" sorusu yer alıyor.
Editör: Alanya Time - 2
09 Temmuz 2020 - 16:28
Prostat nedir? PSA testi ne için yapılır? Prostat büyümesi kanser midir? Prostat kanseri olduğu nasıl anlaşılır? Prostat kanserine yol açan sebepler nelerdir? Prostat Spesifik Antijen (PSA) testi ile ilgili tüm bilinmesi gerekenleri, Üroloji Uzmanı Op.Dr. Eren Soner Tekin anlattı.
Prostat kanseri, erkekler arasında en yaygın görülen kanser türlerinden. Üroloji Uzmanı Op.Dr. Eren Soner Tekin, ''Prostat kanseri, çoğu 65 yaş üzeri olmak üzere her 10 erkekten 1'inde hayatının herhangi bir devresinde ortaya çıkabilir. Kanser ölümlerinde ikinci sıradadır. Araştırmalar göstermiştir ki prostat kanseri görülme yaşı günümüzde 40'lı yaşlara kadar inmiş olup 50 yaşında bir erkeğin prostat kanserine yakalanma riski yüzde 40, bu hastalığa bağlı ölüm riski ise yüzde 2,9 olarak açıklanmıştır. Her ne kadar yüksek risk taşısa da başarıyla tedavi şansı özellikle erken tanıda mümkündür'' dedi.
PSA testi nasıl yapılıyor? PSA testinin önemi nedir?
PSA'nın bir kan testi olup prostat kanserinin varlığı; eğer kanser mevcutsa büyüklüğü ve yaygınlığı hakkında da bilgi verebileceğini belirten Op.Dr. Eren Soner Tekin, ''Bu basit kan testi prostat dokusundan kan akımına ufak miktarlarda kaçan bir kimyasal madde olan PSA miktarını tespit eder. PSA testini bazen yorumlamak güç olabilir. Çünkü PSA hem tümör hücresi hem de normal hücre tarafından oluşturulur.
PSA yüksekliği ne anlama geliyor? PSA neden yükselir?
Ancak normal prostat tarafından da yapılan PSA kana daha az geçerken tümörlü dokudan oluşan PSA kana daha fazla miktarda geçer. Yüksek seviyelerde PSA prostat büyümesi, enfeksiyon veya kanser gibi bir prostat problemi olduğunu ifade eder. Eğer PSA seviyesinde yüksek değer çıkıyorsa daha ileri tetkikler için mutlaka bir üroloji uzmanına başvurulmalıdır'' şeklinde konuştu.
Prostat ve prostat kanseri nedir?
Op.Dr. Tekin, prostatın erkek üreme sisteminde kestane büyüklüğünde bir salgı bezi olduğunu, mesane ile üretra (idrarı mesaneden vücut dışına taşıyan tubuler yapı) arasında yer aldığını söyleyerek prostat kanserini şöyle tanımladı:
''Prostat büyük ölçüde adale lifleri ve salgı bezlerinden oluşmuştur ve ana fonksiyonu spermleri iletmek üzere sperme sıvı üretmektir. Prostat kanseri işte bu bezin özellikle dış kısmından kaynaklanan bir kötü huylu tümör olup büyüdükçe prostatın iç kısımlarına yayılır. Sadece prostat içinde yer alan, kapsül dışına taşmayan kanser 'Lokalize Prostat Kanseri' diye adlandırılır. Diğer kanserler gibi prostat kanseride yayılabilirler ve öncelikle prostat etrafındaki dokulara veya seminal veziküle (prostat arkasındaki meni depolayıcı kese) lokal yayılım yapar. Lokal yayılım gösteren tümörler zamanla vücudun diğer kısımlarına örneğin lenf nodlarına ve kemiklere yayılım yaparlar."
Prostat kanseri neden olur?
Prostat kanserinin nedenlerinin tam olarak bilinmediğini aktaran Op.Dr. Tekin, ''Yapılan araştırmalar prostat kanseri için risk faktörlerini belirlemiştir. Bu açıdan bakıldığında en başta ailede prostat kanseri öyküsü olması, sigara tüketiminin fazla olması görülme riskini artırıyor. Diğer risk faktörleri ise yaşın ilerlemesi, düzensiz ve dengesiz beslenme; özellikle yüksek ısıda pişmiş gıdaların, hayvansal yağ ve kırmızı etten zengin beslenme, aşırı kilo, hareketsiz yaşam tarzı, yaş, siyah ırk, ailede prostat ya da meme kanseri öyküsü, yüksek erkeklik hormonu düzeyleri ve hareketsiz yaşam şeklinde sıralanabilir'' dedi.
Prostat kanserinin belirtileri nelerdir?
Prostat kanserinin sinsi bir şekilde ilerlediğini vurgulayan Op.Dr. Tekin, ''Belirtiler genellikle hastalığın ilerleyen aşamalarında görülür. Bu nedenle erken teşhis için özellikle 40 yaşından sonra düzenli kontrol yaptırmak büyük önem taşımaktadır. Karakteristik olmamakla birlikte en sık görülen belirtileri; idrar yapmada güçlük ve/veya idrar yapamama, sık idrara çıkma, idrar yapmanın bitiminde damla damla idrar akımının devam etmesi, dışkılama esnasında güçlük, idrar ve/veya menide kan, ereksiyon sorunları ve boşalma sırasında ağrı şeklinde sıralayabiliriz. Ancak bu belirtiler prostat büyümesi, prostat iltihabına gibi diğer rahatsızlıkların da habercisi olabilir. Prostat kanseri sıklıkla kemiğe sıçrayabildiğinden bel, kalça veya bacakta şiddetli ağrılara neden olabilir. Bu nedenle olası belirtilerde uzman bir hekime başvurmak daha da önemlisi düzenli kontrolleri ihmal etmemek büyük önem taşıyor'' açıklamasında bulundu.
Prostat kanseri, erkekler arasında en yaygın görülen kanser türlerinden. Üroloji Uzmanı Op.Dr. Eren Soner Tekin, ''Prostat kanseri, çoğu 65 yaş üzeri olmak üzere her 10 erkekten 1'inde hayatının herhangi bir devresinde ortaya çıkabilir. Kanser ölümlerinde ikinci sıradadır. Araştırmalar göstermiştir ki prostat kanseri görülme yaşı günümüzde 40'lı yaşlara kadar inmiş olup 50 yaşında bir erkeğin prostat kanserine yakalanma riski yüzde 40, bu hastalığa bağlı ölüm riski ise yüzde 2,9 olarak açıklanmıştır. Her ne kadar yüksek risk taşısa da başarıyla tedavi şansı özellikle erken tanıda mümkündür'' dedi.
PSA testi nasıl yapılıyor? PSA testinin önemi nedir?
PSA'nın bir kan testi olup prostat kanserinin varlığı; eğer kanser mevcutsa büyüklüğü ve yaygınlığı hakkında da bilgi verebileceğini belirten Op.Dr. Eren Soner Tekin, ''Bu basit kan testi prostat dokusundan kan akımına ufak miktarlarda kaçan bir kimyasal madde olan PSA miktarını tespit eder. PSA testini bazen yorumlamak güç olabilir. Çünkü PSA hem tümör hücresi hem de normal hücre tarafından oluşturulur.
PSA yüksekliği ne anlama geliyor? PSA neden yükselir?
Ancak normal prostat tarafından da yapılan PSA kana daha az geçerken tümörlü dokudan oluşan PSA kana daha fazla miktarda geçer. Yüksek seviyelerde PSA prostat büyümesi, enfeksiyon veya kanser gibi bir prostat problemi olduğunu ifade eder. Eğer PSA seviyesinde yüksek değer çıkıyorsa daha ileri tetkikler için mutlaka bir üroloji uzmanına başvurulmalıdır'' şeklinde konuştu.
Prostat ve prostat kanseri nedir?
Op.Dr. Tekin, prostatın erkek üreme sisteminde kestane büyüklüğünde bir salgı bezi olduğunu, mesane ile üretra (idrarı mesaneden vücut dışına taşıyan tubuler yapı) arasında yer aldığını söyleyerek prostat kanserini şöyle tanımladı:
''Prostat büyük ölçüde adale lifleri ve salgı bezlerinden oluşmuştur ve ana fonksiyonu spermleri iletmek üzere sperme sıvı üretmektir. Prostat kanseri işte bu bezin özellikle dış kısmından kaynaklanan bir kötü huylu tümör olup büyüdükçe prostatın iç kısımlarına yayılır. Sadece prostat içinde yer alan, kapsül dışına taşmayan kanser 'Lokalize Prostat Kanseri' diye adlandırılır. Diğer kanserler gibi prostat kanseride yayılabilirler ve öncelikle prostat etrafındaki dokulara veya seminal veziküle (prostat arkasındaki meni depolayıcı kese) lokal yayılım yapar. Lokal yayılım gösteren tümörler zamanla vücudun diğer kısımlarına örneğin lenf nodlarına ve kemiklere yayılım yaparlar."
Prostat kanseri neden olur?
Prostat kanserinin nedenlerinin tam olarak bilinmediğini aktaran Op.Dr. Tekin, ''Yapılan araştırmalar prostat kanseri için risk faktörlerini belirlemiştir. Bu açıdan bakıldığında en başta ailede prostat kanseri öyküsü olması, sigara tüketiminin fazla olması görülme riskini artırıyor. Diğer risk faktörleri ise yaşın ilerlemesi, düzensiz ve dengesiz beslenme; özellikle yüksek ısıda pişmiş gıdaların, hayvansal yağ ve kırmızı etten zengin beslenme, aşırı kilo, hareketsiz yaşam tarzı, yaş, siyah ırk, ailede prostat ya da meme kanseri öyküsü, yüksek erkeklik hormonu düzeyleri ve hareketsiz yaşam şeklinde sıralanabilir'' dedi.
Prostat kanserinin belirtileri nelerdir?
Prostat kanserinin sinsi bir şekilde ilerlediğini vurgulayan Op.Dr. Tekin, ''Belirtiler genellikle hastalığın ilerleyen aşamalarında görülür. Bu nedenle erken teşhis için özellikle 40 yaşından sonra düzenli kontrol yaptırmak büyük önem taşımaktadır. Karakteristik olmamakla birlikte en sık görülen belirtileri; idrar yapmada güçlük ve/veya idrar yapamama, sık idrara çıkma, idrar yapmanın bitiminde damla damla idrar akımının devam etmesi, dışkılama esnasında güçlük, idrar ve/veya menide kan, ereksiyon sorunları ve boşalma sırasında ağrı şeklinde sıralayabiliriz. Ancak bu belirtiler prostat büyümesi, prostat iltihabına gibi diğer rahatsızlıkların da habercisi olabilir. Prostat kanseri sıklıkla kemiğe sıçrayabildiğinden bel, kalça veya bacakta şiddetli ağrılara neden olabilir. Bu nedenle olası belirtilerde uzman bir hekime başvurmak daha da önemlisi düzenli kontrolleri ihmal etmemek büyük önem taşıyor'' açıklamasında bulundu.
YORUMLAR