Solak Olmak Avantaj mı?
Solak olmak her ne kadar 'normal olmayan' bir durum ya da uzun yıllar boyunca sanki tedavisi aranan bir hastalık gibi görülse de solaklar hayatta bir adım önde gidiyor
Cevaplaması şaşırtıcı derecede zor bir soru var: Neden çoğumuz sağ elini, bazılarımız sol elini ve çok daha azımız her iki elini birden kullanıyor? Bu durumun sorumlusu olarak genlerimizi gösterebilir miyiz yoksa bu, çevreyle ilgili bir olgu mu?
Avustralya’daki WIMR Berghofer Tıbbi Araştırma Enstitüsü’nde çalışan genetikçi Sarah Medlan şöyle söylüyor: “Bazı insanların neden sol elini ya da sağ elini tercih ettiğine veya neden her iki elini birden kullandığına yönelik uzun süredir devam eden büyük bir merak vardı. Fakat bazı insanların neden solak olduğunu ve diğerlerinin neden sağ ellerini kullanmayı tercih ettiğini anlamak, aynı zamanda önemli bir araştırma sorusu. Çünkü el tercihi, beyin yapısını ve farklı işlevlerin beyinde konumlanma biçimini etkileyebilir.
Dünyadaki insanların %9-10 kadarı solaktır. Tarih boyunca da bu azınlık hep sağ elini kullananlar tarafından ezilmiş, solaklık adeta tedavi edilmesi gereken bir hastalıkmış gibi görülmüştür. Hatta İngilizce'de sol anlamına gelen "Left" kelimesi, Eski İngilizce'de zayıf, güçsüz anlamına gelen "Lyft" kelimesinden türetilmiştir.
Genel olarak bakıldığında Sağlakların tasarlayıp yönettiği bir Dünya'da solak olarak yaşamak zor olduğundan "solak olmak zor" diye düşünebiliriz. Nitekim solakların ortalama yaşam süreleri sağlakların ortalama yaşam sürelerine göre de 9 yıl kadar daha düşüktür. Ancak solak olmanın avantajları da yok değil.
1. Solak Olmanın Avantajları
1. Solak olmak sporda avantaj sağlıyor
2. Solaklar daha az sıra bekliyor
3. Solaklar bilgisayar oyunlarında daha başarılı
4. Solaklar Matematik, Sanat ve Siyasette daha başarılı
5. Solak mankenler daha düzgün yürüyor
6. Solakların kolları daha güçlü
7. Solaklar aynı anda birden fazla iş yapma konusunda daha başarılı
8. Solakların hafızaları daha güçlü
2. Solak Olmanın Dezavantajları
1. Solaklar, sağ elini kullananlara göre ortalama 9 yıl daha az yaşıyor
2. Solaklar psikolojik rahatsızlıklara daha yatkın
3. Solaklar şiddete daha meyilli
4. Solaklar daha az para kazanıyor
5. Solakların yazıları daha çirkin
.6. Solaklar okulda daha başarısız
3. Tarihte Solaklık
1. Solak Soykırımı
2. Japonlar solak olduğunu sonradan öğrendiğinde eşini boşayabiliyordu
3. Solakların şövalye olması yasaktı
4. Osmanlı'da Padişahın yakın korumalarının çoğu solaktı
Özellikle bireysel sporlarda; sağlaklar, rakipleri bir solak olduğunda onun hareketlerini okumakta daha çok zorlanır. Bunun temel sebebi insanın hareketlerini koordine eden ayna nöronların, alışkanlık olarak karşısındaki insanın da bir sağlak gibi hareket edeceği beklentisi içinde olmasıdır. Beyzbol ve kriket gibi sporlarda en iyi atıcıların solaklardan çıkması bu savı destekler niteliktedir. Ayrıca efsane futbolcular içinde solak olanların oranı bir hayli yüksektir. Maradona, Pele, Messi, R. Carlos, Robben, Ryan Giggs, Puskas, Hagi, Alex gibi... Bu nokta tenis efsanesi Rafael Nadal'a da selam etmeden geçemeyeceğiz. Zira kendisi de bir solak.
Hem klavye kullanımında avantajlı olması hem de solakların iki elinide kullanma konusunda daha yetenekli olmasından dolayı, iki elin de kullanıldığı etkinliklerde solakların genel olarak daha başarılı olduğu kabul ediliyor. Ancak konu bilgisayar oyunu gibi kısa sürede çok sayıda bilgiyi işleme olduğunda solaklar yine sağlaklara fark atıyor.
Solaklar arasında matematikçi, sanatçı ve siyasetçi çıkma olasılığı sağlaklara göre çok daha fazladır. Uzmanlar bunun sebebinin beynin sağ tarafının solaklar tarafından daha çok kullanılmasına bağlıyor. Ayrıca beyingücü potansiyeline ulaşmada solakların daha başarılı olduğu görülüyor. Amerika'da son 7 başkanın 4'ünün solak olması da bu savı destekler nitelikte.
Bu konudaki bir diğer görüş de, sağlakların dünyasında yaşamak zorunda olan solakların sürekli küçük çözümler üretmek zorunda olmasının bu konuda etkisinin olduğudur.
Manken yürüyüşü (Cat Walk) zorluğu ile bilinir. Bu yürüyüşün en zor yanı ise podyumun sonundan sola doğru dönerek geri gitmektir. İşte bu konuda, güçlü bacaklarının sol olmasının avantajı kullanan solak mankenler daha estetik dönüşler yaparak rakiplerini geride bırakıyor.
Solakların kolları daha güçlü
Sağlaklara göre dizayn edilmiş bir dünyada sol eli kullanmanın normale göre daha zor olduğunu ve solakların zaman zaman sağ elini kullanmak zorunda kaldığını düşünürsek bunu açıklamak o kadar da zor olmaz.
Solaklar aynı anda birden fazla iş yapma konusunda daha başarılı
Araştırmalar gösteriyor ki sol elini kullanan insanlar ters elini, sağ elini baskın olarak kullanan insanlardan daha etkin kullanabiliyor. Bu solakların beyin gücünü daha etkin kullandığı gösteren detaylardan birisi olarak kabul ediliyor. Beyinlerini daha etkin kullanan insanlar ise aynı anda birden fazla işi yürütmek konusunda daha başarılı. Solaklar bu konuda daha avantajlılar.
Solakların hafızaları daha güçlü
Solaklar beyinlerinin sağ tarafını etkin kullandığı için görsel hafızaları daha güçlü. Ayrıca hatıraları başka görsellerle ilişkilendirerek ya da farklı çağrışım methodlarına yatkın olmaları ile daha iyi hatırlıyorlar.
Solak Olmanın Dezavantajları
İşte derlemesi çok da vaktimizi almayan Solaklığın Dezavantajları:
Solaklar, sağ elini kullananlara göre ortalama 9 yıl daha az yaşıyor
Makina ve araç tasarımları sağ elini kullanan insanlara göre yapıldığı için solakların kaza geçirme riski sağ elini kullanan insanlara göre daha fazla. Ayrıca diyabet, alerji, bağırsak sorunları ve migren solaklarda daha sık görülüyor. Bu da yaşam kalitesi ve süresini ciddi şekilde azaltan faktörlerden olabiliyor.
Solaklar psikolojik rahatsızlıklara daha yatkın
Beyin potansiyellerini daha iyi kullandıkları için beyin hastalıklarına daha yatkın oldukları düşünülen solaklarda şizofreni, otizm ve manik depresyon daha sık görülüyor.
Solaklar şiddete daha meyilli
Sinirsel mekanizmaları daha hassas olan solaklar şiddete daha meyilli. Fakat bu konuyatemel sebep olarak "0-3 yaş arası fazla testosteron salgılayan bebeklerin solak olmaya yatkın olmaları" görülüyor.
Solaklar tarih boyunca hep ayrımcılıkla karşılaşmışlar. Kimi dönemlerde cadı olarak dahi görülmüşler. Ancak kimi zaman da ayrıcalıklı olmuşlar.
Çivi yazısı olarak geçen ilkel yazıların hemen hepsi sağdan sola doğru yazılmıştır. Bunun basit bir sebebi vardır: sağ elinizle çekiç sallarken soldan sağa yazmak çekici yüzünüze vurmanıza neden olur. İşte bu yüzden eski dönemlerde solakların yazı yazması ya yasaklanmış ya da yazı yazarken yaralanmışlar. Tarihte sağdan sola doğru yazılan bu dönemlere Solak Soykırımı adı veriliyor.
Japonlar solak olduğunu sonradan öğrendiğinde eşini boşayabiliyordu
Japonlarda da eskiden solak olmak bir özür olarak kabul ediliyordu ve eğer bir insan solak olduğunu gizlerse suçlu olarak kabul ediliyordu. Zira solakların kılıç kullanması, yemek yapması gibi işler o dönemlerde yasaktı. Aynı mantıkla eğer bir kişi, karısının ya da kocasının solak olduğunu evlendikten sonra öğrenirse onu boşamaya hakkı vardı.
Solakların şövalye olması yasaktı
Solak olmak kılıç ve mızrak ile yapılan dövüşlerde avantaj sağladığı için solakların şövalye olmaları yasaktı. Daha sonradan bu yasak şövalye yarışmalarına girmekle kısıtlı kaldı. Çünkü solaklar savaş alanında işe yarıyorlardı.
Osmanlı'da Padişahın yakın korumalarının çoğu solaktı
Osmanlı'da solaklara pozitif ayrımcılık uygulanmıştır. Solaklar her zaman el üstünde tutulmuş ve savaşçı yapılmaya çalışılmış. Bunun temel sebebinin solakların savaş alanlarında ön plana çıkması olduğu düşünülüyor. Solak kılıç ustaları dövüş esnasında soldan gelecek şaşırtıcı saldırıları daha iyi bertaraf ediyor ve solak okçular padişahın solunda durarak padişaha sırtını dönmeden ok kullanabiliyorlarmış. Hatta Solaklar Birliği adında, sadece solakların girebildiği bir özel birlik bile varmış.