SICAK ARABADA ÇOCUK UNUTMANIN TEHLİKELERİ

Sıcak havalarda arabada bırakılan çocuklar, maalesef bazı trajik sonuçlarla karşılaşabilmektedir. Araba içindeki hava koşulları, dış ortam sıcaklığından çok daha hızlı bir şekilde tehlikeli derecelere ulaşabilmektedir.

Bu yıl basına yansıyan ilk haber Fransa’dan geldi ancak çok geçmeden Ülkemizde de vefat ile neticelenen bu son derece acı olaya tanıklık etmiş bulunuyoruz. Bu nedenle Adli Bilimciler olarak bazı hususlara yeniden dikkat çekme gereği duyuyoruz.

Araç içindeki sıcaklık, dış hava sıcaklığından çok daha hızlı yükselebilir. Örneğin, dış hava sıcaklığı 25-30 derece civarındayken, araç içindeki sıcaklık 10 dakika içinde 40 dereceyi aşabilir. 20 dakika sonra ise 50 dereceye ulaşabilir. Bu aşırı sıcaklıklar, özellikle küçük çocukların vücut sıcaklıklarını tehlikeli seviyelere çıkararak sıcak çarpmasına yol açabilir.
Çocuklar, yetişkinlere göre vücut ısısını daha zor düzenlerler.
Sıcak çarpması, özellikle çocuklarda olduğu gibi ter bezlerinin tam kapasitede çalışmadığı durumlarda daha ciddi bir şekilde meydana gelir ve hayati tehlike oluşturabilir.
Sıcaklık ve sıvı kaybı, beyin  ve diğer organların hasarına yol açar.
Ölüm meydana gelmese bile Sıcak bir arabada yalnız bırakılmak, çocuklar için korkutucu ve travmatik bir deneyimdir.Çocukların psikolojik sağlıklarında uzun vadeli olumsuz etkilere yol açabilir.

Neden Sıcak Arabada Çocuk Unutuluyor.
Modern yaşamın hızı ve stresi, ebeveynlerin dikkatini dağıtabilir. Yoğun iş programları, zihni meşgul eden sorunlar ve acil durumlar, çocukların arabada unutulması riskini artırabilir.
Normalden farklı bir program, ebeveynlerin dikkatinden kaçabilecek bir duruma yol açabilir. Özellikle çocukların bırakıldığı veya alındığı yerlerde yapılan değişiklikler, unutma riskini artırabilir.
Uykusuzluk ve yorgunluk, ebeveynlerin dikkatini ve hafızasını olumsuz etkileyebilir. 
Araç içinde çocukların arka koltukta oturması ve ebeveynlerin onları görmemesi, çocukların unutulma riskini yükseltebilir. Özellikle araba büyükse ve arka koltuklar doğrudan görünmüyorsa, tehlike artmaktadır.

Ne yapalım?
Çeşitli araçlar ve uygulamalar, çocukların arabada unutulmasını önlemek için kullanılabilir. Araba üreticileri, arka koltuk hatırlatıcıları, sensörler ve alarm sistemleri gibi teknolojileri giderek daha fazla kullanmaya başlamıştır. Ayrıca, akıllı telefon uygulamaları ve GPS cihazları da ebeveynlere yardımcı olabilir. (Bu tip teknolojiler 2025’den itibaren ABD pazarında zorunlu hale gelmiştir.)
Ebeveynlerin araçlarına yapışkan notlar yapıştırarak veya çocukların eşyalarını (çanta, oyuncak, vb.) ön koltuğa yerleştirerek görsel hatırlatıcılar kullanmaları, dikkat etmelerini sağlayabilir.
Ebeveynlerin, arabadan her çıkışlarında arka koltukları kontrol etmeleri alışkanlık haline gelmelidir. 
Çocuğun bakımında rol alan herkes arasında açık ve düzenli iletişim sağlanmalıdır. Çocuğun bırakıldığı veya alındığı yerlerde değişiklik olduğunda, diğer ebeveyn veya bakıcılarla mutlaka konuşulmalı ve bilgi paylaşılmalıdır. 
Toplumun bu konuda çeşitli kanallar aracılığıyla bilinçlendirilmeli ve eğitilmelidir
Sıcak arabada çocuk unutmanın idari ve cezai yaptırımları yeniden gözden geçirilmelidir. Geçmişte benzer olayla karışanların çok hafif cezalar ile kurtulduğu görülmektedir. 
Bu konuda özel ve kamu kurumları arasında işbirliği artırılmalı farkındalık oluşturulmalıdır.
Sıcak arabada çocuk unutmanın tehlikeleri, maalesef birçok trajik sonucu beraberinde getirebilir. Ancak, alınacak basit önlemler ve dikkatli davranışlarla bu tür olayların önüne geçmek mümkündür. Teknolojinin sunduğu imkanlardan faydalanmak, günlük rutinlerde küçük değişiklikler yapmak ve toplum bilincini artırmak, çocukların güvenliğini sağlamak açısından kritik öneme sahiptir. 
Ebeveynler ve bakıcılar olarak, çocukların hayatını ve sağlığını korumak amacıyla üzerimize düşen sorumlulukları yerine getirmek, her şeyden daha değerlidir.  
04 Haziran 2024.

Prof.Dr. İ. Hamit HANCI, Adli Bilimciler Derneği Genel Başkanı
Av.Dr. Alp ASLAN, ADBİD Adli Yöneylem Araştırmaları Komisyonu Bşk.