Otomatik artış olursa en ucuz sigara 40 liraya yaklaşabilir

Sigara ve alkolde ÖTV tutarı yasa gereği her altı ayda bir ÜFE kadar artırıldığı için temmuzda en ucuz sigara fiyatı 40 liraya yaklaşabilir. 4 ayda yüzde 39 gelen ÜFE 2 ay daha aynı hızla yükselirse yüzde 60 olabilecek. 6 aylık ÜFE kadar artırılacak olan sigarada maktu vergi 14.4 liradan 23.03 liraya yükselecek.

Yüksek enflasyon sigara ve alkollü içkilerin fiyatını önemli ölçüde artırabilir. Bunun nedeni ise bu iki ürünün Özel Tüketim Vergisi'nin (ÖTV) her altı ayda bir otomatik olarak ÜFE bazında artırılıyor olması. Yasa ile yapılan bu düzenleme bu yıl ÜFE oranı çok yüksek olunca sigara ve alkol kullananların ceplerini ekstra yakacak.
Habertürk'ün aktardığı habere göre, yılın ilk 4 ayında Üretici Fiyat Endeksi yani ÜFE yüzde 39.23 oldu. Yıllık rakam yüzde 121 düzeyinde. ÖTV artışları ise 6 aylık ÜFE artışları kadar yapılıyor. Eğer kalan 2 ayda ÜFE geçen ayların ortalaması gibi olursa 6 aylık ÜFE yüzde 60'a çıkacak. Yani sigarının ÖTV'si yüzde 60 artırılacak. Sigarada öyle karmaşık bir vergi sistemi var ki anlamak biraz zor ama sonuçta alınan her sigara paketinin yüzde 87'si vergiye gidiyor.
Yüzde 60 ÜFE, ÖTV'yi 23.5 liraya çıkarabilir
Sigaranın ÖTV'si nispi yani oransal olarak yüzde 63 düzeyinde. Ancak o kadar basit değil. Bu vergiye bir asgari maktu ve bir de maktu vergi eşlik ediyor. Asgari maktu çok önemli çünkü bu tutarın altına inilemiyor. En az ÖTV bu tutar kadar olacak. Bu oran şu anda 0.7197 lira. Her bir sigara dalından alınan vergi bu. 20 sigaralık bir pakette 14,39 liraya denk geliyor şu anda. İşte bu tutar yüzde 60 artarsa karşımıza çıkacak rakam 23.5 lira.
İkinci adıma geçelim. 23.5 lirayı aldım git demiyor Maliye. Asgari maktu tutar sigara fiyatının yüzde 63'ünün altına inemiyor. Yani 23.5 liralık asgari maktu vergi sigara fiyatının yüzde 63'ü olacak en az. Bu rakam da 36,5 lira. Bir de satış fiyatı üzerinden alınan KDV var. KDV oranı da bildiğiniz gibi yüzde 18. Şimdi sigara şirketleri KDV, bayi karı, maliyeti derken sizce sigarayı kaç liraya satabilir? 36.5 liralık tutar en düşük vergi şu anda 22.8 lira düzeyinde.
27 Liralık sigara 43.5 liraya çıkabilir
Hadi bir de fiyat üzerinden gidelim. Örneğin şu anda 27 lira olan pahalı sigaranın yüzde 63'ü yani nispi vergisi 17.01 lira. Buna bir de paket başına alınan 0.7150 lira eklendiğinde ÖTV 17,72 lira oluyor. Asgari maktu vergi 14.39 lira olduğu için sınavı geçmiş oluyor bu sigara. Yine sigara öyle bir fiyata satılmalı ki satış fiyatının yüzde 63'ü bu rakamın altına düşmemeli. Bu andaki sınır ise 22.8 lira. KDV de eklendiğinde bu yüzden en ucuz sigara da 23.5 lira civarında satılıyor. Olası bir 6 aylık ÜFE kadar ÖTV artışı ise 23.5 lirayı 37.6 liraya çıkaracak. 23,5 liralık ucuz sigara 37.6 ve 27 liralık pahalı sigara ise 43.2 lira olacak. Bu ise iki açından önemli bir etki yapabilir. Bunlardan ilk enflasyon. Zaten büyük sorun olan TÜFE'yi bu artışın yukarı iteceği açık. Diğer önemli sorun ise fiyat artışlarının kaçak kullanımını artırması.