Kripto paraların rekor kırmasıyla gündeme gelen Bitcoin madenciliği nedir, nasıl yapılır?

Ellerinde kazma ve küreklerle toprak altından değerli maden çıkarmak yerine bu defa Bitcoin madencileri gelişmiş bilgisayarlarla internet ağı üzerinden Bitcoin çıkarıyor.

Piyasada ne kadar Bitcoin var ve ne kadar kaldı?

Dünyadaki Bitcoin kaynağı 21 milyon ile sınırlı. Bunun 18,5 milyonu halihazırda sirkülasyona girmiş durumda. Yani geriye madenciler tarafından üretilebilecek 2,5 milyon Bitcoin kaldı.

Bitcoin madenciliği yüksek kapasiteli bilgisayarların son derece karmaşık matematiksel problemleri çözmesi ile yapılıyor. Bu matematiksel problemlerin elle ya da klasik kişisel bilgisayarlarla çözülmesi ise mümkün görünmüyor.
 

Bu problemler rastgele belirlenmiyor. Aslında madenciler bir anlamda Bitcoin ile yapılan işlemleri teyit eden noter görevi görüyor. Her bir işlem onaylandığında belirli bir bloğa eklenerek diğer onaylanmış işlemlerle birleşerek blok zinciri oluşturuyor.

Temelde blokzincir üretildiği andan itibaren Bitcoinl'e yapılan tüm işlemlerin kaydının tutulmasıyla oluşuyor.

Madenciler nasıl ve ne kadar Bitcoin kazanıyor?

İşlemlerde blokzincir metodunun kullanılması Bitcoin'in gizemli kurucusu Satoshi Nakamoto'nun bir kişinin aynı Bitcoin'le birden fazla işlem yapmasını engellemek istemesiyle başladı.

Bilgisayarlar 1 megabyte büyüklüğünde işleme yetecek kadar problem çözdüğünde yeni Bitcoinlerle ödüllendiriliyor.

Bu süreç ilk başladığında yeteri kadar problemi çözmeyi başaran madencilere 50 Bitcoin ödül veriliyordu. Fakat bu ödül her 4 yılda bir yarıya iniyor.

2020 yılında verilen ödül miktarı 6,25 Bitcoin oldu. Yani madenciler bu haberin yayına hazırlandığı sırada başarılı bir şekilde çözdükleri problemler karşılığında 200 bin dolardan daha değerli miktarda Bitcoin kazanıyor.
 

Çözülen her problem ödüllendiriliyor mu?

Her 1 megabyte büyüklüğündeki işleme yetecek kadar problemi çözen madenci ödül alamıyor. Bunun için doğru ya da doğruya en yakın cevaba ulaşan ilk madenci olmanız gerekiyor.

Bitcoin madenciliği nasıl çalışıyor?

Bitcoin madencilerinin her bir işlemi onaylamak için kompleks matematiksel problemleri çözmesi gerekiyor ve problemin çözülmesiyle oluşturulan blok önceki onaylı işlemlerden oluşan zincire doğru sıralamayla ekleniyor.

Bunu yapabilmek için madenciler tek yönlü şifreleme sağlayan kriptografik mesaj özütü (hash) kullanıyor. Bu şifreyi çözmek ve içerisindeki veriye ulaşmak için aynı özütün bulunması gerekiyor ve bu da ancak triyonlarca farklı kombinasyonun her birinin tek tek denenmesi ile yapılabiliyor. Bu nedenle bu özüt o bloğun anahtarı görevini görüyor ve dışarıdan müdahale edilmesini engelliyor.

Madencilik ayrıca farklı zorluk derecelerine göre de yapılıyor. Bu zorluk derecesi her 2016 blokta yani iki haftada bir değişiyor.

Zorluk derecesi hesaplama için gerekli güce bağlı olarak belirleniyor. Bu da bir işlemin onaylanması için gerekli olan bloğun oluşturulma süresini 10 dakika civarında tutmak için tasarlanmış durumda. Bu süre madenci ağındaki katılımcıların sayısı ve hesaplama güçlerine göre uzayıp kısalabiliyor.

Bitcoin kaynağının tek bir merkezden kontrol edilmiyor olması ve dünyanın herhangi bir yerinden madencilik yapılabilmesi de merkez bankaları tarafından basılan klasik para birimlerinden en belirgin şekilde ayrıştığı nokta olarak gösteriliyor.

Bitcoin madenciliği için ne yapmak gerekiyor?

Ne yazık ki 2021 yılında Bitcoin madenciliğini eski günlerdeki gibi ev bilgisayarlarınızdan yapmanız pek mümkün değil.

Bunun için özel olarak kurulmuş oldukça karmaşık ağlara dahil olmanız gerekiyor.

Bitcoin madenciliği yapabilmeniz için ya kendinize özel bir donanım kurmanız ya da bulut üzerinden bir madencilik platformu kullanmanız gerekiyor.

Kendi kuracağınız ASIC Miner adı verilen özel bilgisayarın maliyeti 5000 bin dolara kadar çıkabiliyor.

Bulut üzerinden yapacağınız madenciliğin yüksek bir yatırım maliyeti bulunmuyor ama bulut üzerinden yapılan madenciliğin neredeyse hiç karlı olmadığı belirtiliyor. Çünkü gün geçtikçe madenciliğin zorluğu artıyor ve bu süreçte yapılan harcama çoğu zaman ödülden fazla olabiliyor.

Bitcoin madenciliği çevreye zararlı mı?

Bitcoin madenciliği problemlerin çözümü sırasında çok yüksek miktarda elektrik enerjisi tükettiği için çevre dostu bir süreç olarak görülmüyor.

2019 yılında yapılan bir çalışmaya göre kripto para madenciliği nedeniyle 3 ila 15 milyon ton karbon gazı salınımı yapıldığı tahmin ediliyor. Günlük kripto para işlemleri için harcanan elektrik enerjisinin maliyetinin 25,2 milyon dolar olduğu düşünülüyor.

Bitcoin dışında başka kripto paraların madenciliği de yapılabiliyor mu?

Evet. Çalışma prensibi Bitcoin'le aynı olan Ethereum ve Dash gibi kripto paralar için de aynı metotlarla madencilik yapılabiliyor.