İnzivadan çıkan Merkel'den 'Rusya'yı Avrupa'ya yakınlaştırmak için daha fazla çabalamalıydık' mesajı
8 Aralık 2021'de siyasetten çekilmesinden beri ilk kez kamuoyunun karşısında soruları yanıtlayan Merkel, 'Rusya ile ilgili kendisine sitem edilmemesi, Rusya politikası yüzünden özür dilemeyeceğini' söyledi. Rusya'yı Avrupa'ya yakınlaştırarak Ukrayna operasyonunu engellemek için yeterince çaba sarf etmediğine dair iç hesaplaşmasını paylaştı.
Almanya'da 16 yıllık başbakanlığını sonbahardaki genel seçimde aday olmayarak noktalayan Angela Merkel, siyasetten çekilmesi sonrası ilk kez kamuoyunun karşısına çıktı. Başbakanlığı devrettiği Olaf Scholz'la korona yumruğuyla selamlaşıp, limuzine binip el sallayarak gözden kaybolmasından 6 ay sonra ünlü tiyatro salonu Berliner Ensemble'da kitabının tanıtımı için Der Spiegel'den Alexander Osang'ın moderatörlüğünde soruları yanıtlayan Merkel, 'Rusya ile ilgili kendisine sitem edilmemesi, Rusya politikası yüzünden özür dilemeyeceği' mesajını verdi.
Başbakanlıktan gittiğinden beri ne yaptığı sorusu üzerine 5 hafta Baltık Denizi kıyısında sahilde yürüdüğünü, kulaklık takıp sesli kitap dinlediğini ve bol bol kalın kitaplar okuduğunu anlatan Merkel, ilki Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy'in Berlin ziyaretinde ortaya çıkan titreme nöbetlerini yorgunluk ve annesinin ölümünden duyduğu üzüntüyle açıkladı, tekrarlamasından korktuğu için sonraki etkinliklerde oturduğunu belirtti, tüm zamanını teleobjektiflerin altında geçirmenin insandan çok şey götürdüğünü, denizin kendisini sakinleştirdiğini söyledi, artık her konuda fikir beyan etmek zorunda olmamaktan memnuniyetini ifade etti.
İtalya'nın kültür sanat şehri Floransa'da Rönesans hakkında düşündüğü ve Michelangelo'nun eserlerini incelediği sırada, Rusya'nın Buça'da 'sivil katliamı' yaptığını iddia eden Zelenskiy'in bunda 2008'de Ukrayna'nın NATO üyeliğini engelleyen Merkel'in de sorumluluğu olduğu suçlamasıyla karşılaşan eski şansölye, mutluluk endeksi nedeniyle Butan'ı ziyaret etmek istediğini, Hindistan ve ABD'deki Rocky Dağları'na seyahati çok sevdiğini, bir zamanlar Trans Sibirya tren hattıyla Rusya'yı bir uçtan öbür uca geçme arzusunun ise artık geçerliliğinin kalmadığını belirtti.
Seçimi kazanan Scholz'u bilinçli şekilde beraberinde götürdüğü Roma'daki G20 zirvesinde ABD istihbarat servislerinin Rusya'nın Ukrayna sınırına askeri yığınağının gerisinde çok daha fazlasının olduğu iddiasının masaya serildiğini aktaran Merkel, yeni Alman hükümetine en azından dış politika açısından güvendiğini dile getirdi. "Hala başbakan olsaydınız Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin Ukrayna operasyonuna cüret etmeyebilir miydi" sorusu üzerine, Merkel, spekülasyon yapmaktan hoşlanmadığını, Putin için belirleyici etkenler meselesinin -koronavirüs pandemisi, Almanya'daki seçimler, Batı'nın Afganistan'daki başarısızlığı- tamamen spekülasyon olduğunu söyledi.
'Kendime soruyorum'
2 yıllık pandemi döneminde liderler arasında çok az doğrudan görüşme yapılabilirken, Putin G20 zirvelerine katılmamıştı. 2021'de Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile birlikte Putin'i Avrupa ile daha yakından ilişkilendirmek ve böylece gerilimi düşürmek için yeterince çalışıp çalışmadığı konusunda bir iç hesaplaşma yaşadığını itiraf eden Merkel, "Bir şeyi mi kaçırdık, yeterince çaba göstermedik mi" diye kendine sorduğunu belirtti.
'Yeterince çabalamadım diye kendimi suçlamamalıyım'
Ama o dönemde kendisinin görevde sadece birkaç aylık süresinin kaldığını ve bu yönde Avrupa çapında uzlaşı olmadığını hatırlatan eski şansölye, "Daha önceki dönemde olsaydı bunu zorlardım. Böyle bir olayı engellemek için yeterince çabalamadım diye kendimi suçlamamalıyım" dedi.
2008'de Ukrayna'ya NATO'da veto sebebi: Demokrasi yok, oligarklar ve yolsuzluk var
2008 Bükreş zirvesinde Ukrayna'nın NATO üyeliği sürecini dönemin Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy ile birlikte bloke etmesi meselesine gelindiğinde, 'o dönemde Ukrayna'nın kendi içinde demokratik olarak istikrarlı bir ülke olmadığını, oligarklar tarafından yönetildiğini' söyleyen ve Zelenskiy döneminde bunun değiştiğini iddia eden Merkel, "O zamanki Ukrayna şimdi bildiğimiz Ukrayna değildi. Ülkede istikrar yoktu. Yolsuzluk ayyuka çıkmıştı" dedi. Ukrayna'nın NATO üyelik sürecini 'Putin'in bir tür savaş ilanı olarak göreceğinden emin olduğunu' belirterek "Ukrayna'da bunun olmasına izin vermezdi" diye ekledi.
'Rusya ile konuşmamak olmaz'
AB ve BM onaylı Minsk Anlaşmalarının kesinlikle mükemmel olmasa da bir miktar barış getirdiği, Ukrayna'ya bugünkü haline gelmesi için 7 yıl verdiğinden söz eden Merkel, "Diplomasinin işe yaramaması yanlış olduğu anlamına gelmez. Bu yüzden özür dilemeyeceğim" diyerek ekledi:
"Rusya dünyanın en büyük ikinci nükleer gücü. Onlarla konuşmayacak mıyız? Böyle bir yaklaşım olamaz."
'Birlikte yaşamanın bir yolunu bulmalıyız'
Avrupa ile Rusya'nın komşu olduklarını, birbirlerini görmezden gelmelerinin mümkün olmadığını vurgulayan Merkel, "Tüm farklılıklarımıza karşın birlikte yaşamanın bir yolunu bulmalıyız" diye altını çizdi.
Ukrayna operasyonuna sert eleştiri
Rusya'nın Ukrayna operasyonunu 'yalnızca kabul edilemez değil, aynı zamanda Rusya'nın büyük bir hatası' diye niteleyen eski şansölye, "Eğer yüz yıllarca önceki gibi hangi toprak parçasının kime ait olması gerektiği üzerinde tartışırsak, sadece savaşa gireriz. Bu, asla bir seçenek olamaz" diye konuştu.
Rusya'nın Ukrayna operasyonundan "Acımasız, halkları umursamayan, uluslararası hukuku ihlal eden baskının herhangi bir mazereti olamaz" diye söz eden Merkel, Putin'in 'anladığı tek dilin askeri caydırıcılık olduğu, Batı modeli demokrasiden nefret ettiği, AB'yi yıkmak istediği' iddialarını da dile getirdi.
'Bugünkü şartlarda Netrebko ile görüşmem'
Merkel, Rusya'ya yönelik kültürel alanda da yürütülen cadı avı meselesinde, Batı'da Rus kültürünün yasaklanmasına karşı çıktı. Eski şansölye, diğer yandan martta Putin'i kınamadığı gerekçesiyle New York City Metropolitan Operası ve Bavyera Devlet Operası'ndan kovulan Rus opera soprano şarkıcısı Anna Netrebko'nun siyasi faaliyetlerini kınadı.
'Rus kültürünün yasaklanmaması gerek'
Birkaç yıl önce olduğu gibi bugün de Netrebko'yu evine davet edip etmeyeceği sorusuna "Hayır, bunu yapmazdım... Kınadığım siyasi şeyler yaptı" yanıtını veren eski şansölye, "Ama şu çok net bir şekilde ifade edilmelidir: Şimdi Rus kültürünün yasaklanması gerektiğini düşünmüyorum” dedi.
Bir süre ara verdiği konser performanslarına mayıs ayının sonundan itibaren Avrupa dahil devam etmeye başlayan Netrebko, sosyal medya paylaşımında, siyasi partilere üye olmadığını ve Rus siyasi liderlerinden hiçbirini desteklemediğini belirtti.