Instagram'a sansür tepkisinden sonra AYM'nin sitesi kapandı, açıklama geldi

İletişim Başkanlığı'nın dezenformasyonla mücadele' ile ilgili attığı adımların anayasaya uygun olmadığına karar veren ve haberleşme hürriyetine müdahale olduğunu söyleyen Ana Yasa Mahkemesi'nin internet sitesine erişilemiyordu. AYM'den "Trafiğindeki yoğunluk nedeniyle sitemize erişim şu anda sağlanamamaktadır" açıklaması geldi.

Dünyanın en büyük sosyal medya platformlarından Instagram’ın Türkiye’de erişime kapatılmasının ardından AYM’nin internet sitesine de ulaşılamıyordu.
Konuyla ilgili AYM'den yapılan açıklamada "Kamuoyuna Duyuru, 66 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin Bazı Kurallarını iptal eden 2020/88 esas sayılı kararımız 2/8/2024 tarihli tarihli Resmî Gazete’de yayımlanmış olup erişime açıktır. İnternet trafiğindeki yoğunluk nedeniyle sitemize erişim şu anda sağlanamamaktadır. Bilgilerinize duyurulur" dendi.

Ne olmuştu?
Anayasa Mahkemesi (AYM), İletişim Başkanlığı bünyesinde “manipülasyon ve dezenformasyonla mücadele” için kurulan Stratejik İletişim ve Kriz Yönetimi Dairesi Başkanlığı ile ilgili Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile yapılan düzenlemeyi iptal etti.
AYM, İletişim Başkanlığı “dezenformasyonla mücadele” ile ilgili attığı adımların anayasaya uygun olmadığına karar verdi ve haberleşme hürriyetine müdahale olduğunu söyledi.
Mahkeme, İletişim Başkanlığı’na verilen yetkinin Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle verilemeyeceğini, kanunla düzenlenmesi gerektiğini ifade etti.
Ancak AYM’nin söz konusu kararı X hesabından silindi ve internet sitesine de erişimin sağlanamadığı görüldü.
“İletişim Başkanlığının Basın Özgürlüğü ve İfade Özgürlüğüne Müdahale Etmesine İmkân Tanıyabilecek Kuralların İptali” isimle X’ten paylaşılan kararda şunlar yer aldı:
“Anayasa Mahkemesi, 27/12/2023 tarihinde E.2020/88 numaralı dosyada, (66) numaralı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin 5. maddesiyle (14) numaralı İletişim Başkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’ne eklenen 6/A maddesinin (c) ve (ç) bentlerinin Anayasa’ya aykırı olduğuna ve iptaline karar vermiştir.”

AYM'DEN KONUYLA İLGİLİ AÇIKLAMA
Anayasa Mahkemesi'nden yaşananlara ilişkin yapılan açıklamada "Yoğunluk nedeniyle sitemize şu anda erişim sağlanamamaktadır" denildi.

AYM, BTK’YE MESAJ MI VERMEK İSTEDİ?
AYM’nin, Instagram’ın erişime engellenmesinden kısa bir süre sonra yaptığı hatırlatma, BTK’nin kararına yönelik bir mesaj olabileceği yönünde yorumlanmıştı.

İLETİŞİM BAŞKANI ALTUN PLATFORMU KINAMIŞTI
İletişim Başkanı Fahrettin Altun, Hamas Siyasi Büro Şefi Heniyye’nin öldürülmesinin ardından yapılan paylaşımları engelleyen Instagram’ı kınamıştı. BTK ise tepkilerin ardından yaptığı açıklamada, platformun “Katalog suçlara uymadığı” gerekçesiyle kapatıldığını savundu.

AYM’nin açıklamasında şu ifadeler yer aldı:
“Dava Konusu Kurallar
Dava konusu kurallarda; Türkiye Cumhuriyeti’ne yönelik iç ve dış tehdit unsurlarını analiz ederek stratejik iletişim ve kriz yönetimi açısından gerekli tedbirleri uygulamanın ve Türkiye Cumhuriyeti’ne karşı yürütülen psikolojik harekât, propaganda ve algı operasyonu faaliyetlerini belirleyerek her tür manipülasyon ile dezenformasyona karşı faaliyette bulunmanın İletişim Başkanlığı (Başkanlık) bünyesinde ihdas edilen Stratejik İletişim ve Kriz Yönetimi Dairesi Başkanlığının görevleri arasında olduğu düzenlenmiştir.

BAŞVURU GEREKÇESİ
Dava dilekçesinde özetle; kurallarla Başkanlığa verilen stratejik iletişim ve kriz yönetimine ilişkin görevlerin haberleşme ve basın özgürlüğüyle ilgili olması nedeniyle kanunla düzenlenmesi gerektiği, temel hak ve özgürlüklerin Cumhurbaşkanlığı kararnamesi (CBK) ile düzenlenemeyeceği, kurallarda öngörülen görevler kapsamında alınacak tedbirlerin genel çerçevesinin ilke ve esaslarının belirlenmediği belirtilerek kuralların Anayasa’ya aykırı olduğu ileri sürülmüştür.

MAHKEMENİN DEĞERLENDİRMESİ
Anayasa’nın 104. maddesinde Anayasa’nın İkinci Kısmı’nın Birinci ve İkinci Bölümlerinde yer alan temel haklar, kişi hakları ve ödevleriyle Dördüncü Bölümü’nde yer alan siyasi haklar ve ödevlerin CBK’larla düzenlenemeyeceği belirtilmiştir.

Dava konusu kurallarla, Türkiye Cumhuriyeti’ne karşı yürütülen algı operasyonu faaliyetleri neticesinde oluşan krizin stratejik iletişimle yönetilmesine ilişkin tedbirler alınması ve her tür manipülasyon ile dezenformasyona karşı faaliyette bulunulması amaçlanmaktadır. Kurallar uyarınca alınacak tedbirler ve yapılacak faaliyetlerin Anayasa’nın 26. maddesinde yer alan düşünceyi açıklama ve yayma hürriyeti ile 28. maddesinde yer alan basın hürriyetine müdahale teşkil edeceği açıktır. Bu bağlamda kuralların, kapsamları itibarıyla Anayasa’nın İkinci Kısım İkinci Bölümü’nde yer alan kişi hakları ve ödevleri ile ilgili düzenlemeler içerdiği görülmüştür. Sonuç olarak kuralların CBK ile düzenlenemeyecek yasak alana ilişkin düzenlemeler içerdiği anlaşılmıştır.

Anayasa Mahkemesi açıklanan gerekçelerle kuralların konu bakımından yetki yönünden Anayasa’ya aykırı olduklarına ve iptallerine karar vermiştir.”

KÜLLİYE’DEN AÇIKLAMA
Konuya ilişkin Külliye’den de açıklama geldi. İletişim Başkanlığı Dezenformasyonla Mücadele Merkezi’nden yapılan açıklamada iddialar yalanlandı. Açıklamada, “Bazı basın yayın organlarında yer alan ve sosyal medyada paylaşılan, "Anayasa Mahkemesi, İletişim Başkanlığının basın ve ifade özgürlüğüne müdahale eden yetkilerini iptal etti. Kararın ardından Dezenformasyonla Mücadele Merkezi çalışmalarına devam edemez" iddiası manipülasyondur” ifadeleri kullanıldı.

Külliye’den yapılan açıklamanın tamamı şöyle:
“Bazı basın yayın organlarında yer alan ve sosyal medyada paylaşılan, "Anayasa Mahkemesi, İletişim Başkanlığının basın ve ifade özgürlüğüne müdahale eden yetkilerini iptal etti. Kararın ardından Dezenformasyonla Mücadele Merkezi çalışmalarına devam edemez" iddiası manipülasyondur.

Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığının, basın ve ifade özgürlüğüne yönelik müdahale yetkisi zaten bulunmamaktadır. Ayrıca karar, doğrudan Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanına bağlı bir koordinatörlük olarak faaliyet gösteren Dezenformasyonla Mücadele Merkezimizin çalışmaları açısından herhangi bir sonuç doğurmamaktadır.

Dezenformasyonla Mücadele Merkezi, yetkisini İletişim Başkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin 3. maddesinde sayılan Başkanlığın genel görevlerinden almaktadır. Merkezimiz çalışmalarını bu doğrultuda aralıksız sürdürmektedir.

Anayasa Mahkemesinin verdiği karar, İletişim Başkanlığına bağlı bazı daire başkanlıklarının kuruluş kararnamesi ile ilgilidir. Anayasa Mahkemesi bazı maddelerin Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi değil, kanun ile düzenlenmesi gerektiğine dair hüküm vermiştir.”