Google "çok hızlı" olduğunu iddia ettiği yeni kuantum çipi "Willow"u tanıttı
Google, şu anda dünyanın en hızlı süper bilgisayarlarının 10 septilyon yıl (10 üzeri 25 yıl) sürede tamamlayabileceği bir problemi 5 dakikada çözdüğünü iddia ettiği yeni bir çipi tanıttı.
BBC'deki habere göre, Google, “Willow” adını verdiği yeni kuantum çipinin önemli “atılımlar” içerdiğini ve “kullanışlı, büyük ölçekli bir kuantum bilgisayara giden yolu açtığını” savunuyor.
Google'ın çipi, parçacık fiziği ilkelerini kullanarak oldukça güçlü yeni bir bilgisayar türü oluşturmaya çalışan kuantum hesaplama olarak bilinen alandaki en son gelişme oldu.
Google, Willow'un, şu anda dünyanın en hızlı süper bilgisayarlarının 10 septilyon yıl sürede tamamlayabileceği bir problemi 5 dakikada çözdüğünü iddia ediyor.
Uzmanlar, Willow'un şimdilik büyük ölçüde deneysel bir cihaz olduğunu, yani çok çeşitli gerçek dünya sorunlarını çözebilecek kadar güçlü bir kuantum bilgisayarın hala yıllar ve milyarlarca dolar uzakta olduğunu belirtiyor.
"Willow'un tek bir testteki başarısı abartılmamalı"
Willow'u oluşturan Google'ın kuantum yapay zeka laboratuvarını yöneten Hartmut Neven, yaptığı açıklamada, Willow'un bazı pratik uygulamalarda kullanılacağını belirterek daha fazla ayrıntı vermeyi reddetti.
Neven, Willow'un performansının “bugüne kadar yapılmış en iyi kuantum işlemci” olduğu anlamına geldiğini öne sürdü.
Ancak İngiltere'deki Surrey Üniversitesi'nde Bilgi İşlem Uzmanı Prof. Dr. Alan Woodward, kuantum bilgisayarların bir dizi görevde mevcut “klasik” bilgisayarlardan daha iyi olacağını ancak onların yerini almayacağını söyledi.
Woodward, Willow'un tek bir testteki başarısının öneminin abartılmaması konusunda uyarıda bulunarak, "Elmalarla armutları karşılaştırmamak için dikkatli olmak gerekir." dedi.
Telefonlardan veya dizüstü bilgisayarlardan temelde farklı bir şekilde çalışan kuantum bilgisayarlar, sorunları geleneksel bilgisayarlardan çok daha hızlı çözmek için kuantum mekaniğinden yararlanıyor.
Kuantum bilgisayarların ileride bu yeteneklerini, yeni ilaçlar oluşturmak gibi karmaşık süreçleri büyük ölçüde hızlandırmak için kullanabileceği umuluyor.
Ayrıca, örneğin hassas verileri korumak için kullanılan bazı şifreleme türlerini kırmak gibi kötü amaçlarla kullanılabileceğine dair korkular da bulunuyor.
Şubat 2024'te Apple, iMessage sohbetlerini koruyan şifrelemenin gelecekteki güçlü kuantum bilgisayarlar tarafından okunmasını engellemek için “kuantum geçirmez” hale getirildiğini duyurmuştu.
Teknoloji devi Google, kuantum bilişim alanında bilim dünyasını şaşkına çeviren yeni bir çip geliştirdi. Yalnızca 4 cm² boyutundaki bu çip, modern dünyanın en hızlı bilgisayarlarının 10,000,000,000,000,000,000,000,000 yıl sürecek işlemleri yalnızca beş dakikada tamamlayabiliyor. Bu süre, bilinen evrenin yaşını bile katbekat aşıyor. Bilim insanları bu olağanüstü gelişmeyi “akıl almaz” olarak nitelendiriyor.
Willow: insanlık için yeni bir çığır
"Willow" adı verilen bu çip, Santa Barbara’da geliştirildi. Bir nane şekeri büyüklüğünde olmasına rağmen, performansı kuantum bilişimde yeni bir dönemin kapılarını aralıyor. Willow, özellikle yeni ilaçların geliştirilme sürecini hızlandırarak deney aşamalarında yıllar süren işlemleri dakikalara indiriyor.
Bu çığır açıcı performans, yalnızca kuantum bilişimin temel prensipleri sayesinde mümkün oluyor. Maddenin aynı anda birden fazla durumda bulunabilmesi prensibini kullanan teknoloji, bir işlemi aynı anda birçok evrende çözüyormuş gibi çalışıyor. Google Quantum AI kurucusu Hartmut Neven, “Bu hız, kuantum hesaplamanın paralel evrenlerde gerçekleştiği fikrini destekliyor” dedi.
10 septilyon yıla karşı beş dakika
Willow’un hızının ölçümü, kuantum bilişimdeki potansiyeli anlamak açısından büyük bir dönüm noktası. Modern bilgisayarların asla başaramayacağı büyüklükte işlemleri bu kadar kısa sürede çözebilmesi, tıpta ve malzeme biliminde devrim yaratma potansiyeline sahip.
Google’a göre, çipin sunduğu bu inanılmaz hız, özellikle yapay zeka algoritmalarını geliştirmede, nükleer füzyon gibi enerji çözümleri üretmede ve tıbbi görüntüleme sistemlerinde kullanılabilir. Örneğin, MR taramaları atom düzeyinde okunabilecek ve insan vücudu hakkında yeni veri setleri oluşturulabilecek.
Kuantum gücünün güvenlik endişesi
Ancak bu gelişmenin riskleri de var. Kuantum bilgisayarlar, günümüzün en sofistike şifreleme yöntemlerini dahi kolayca çözebilme potansiyeline sahip. Bu nedenle, uzmanlar güvenlik standartlarının yeniden tanımlanması gerektiğini vurguluyor. Google Quantum AI Direktörü Charina Chou, “Post-kuantum şifreleme standartları üzerinde yıllardır çalışıyoruz ve bu alanda büyük şirketler ve akademisyenlerle iş birliği yapıyoruz” açıklamasını yaptı.
Hata düzeltme problemi çözülüyor
Google’ın çipi, kuantum bilgisayarlardaki en büyük sorunlardan biri olan hata düzeltme konusunda da önemli bir ilerleme sağladı. Nature dergisinde yayımlanan test sonuçlarına göre, Willow önceki çiplere kıyasla çok daha az hata yapıyor ve bu da kuantum bilgisayarların güvenilirliğini artırıyor.
Oxford Üniversitesi’nden Dr. Peter Leek, “Bu gelişme, kuantum bilişimde kaydedilen hızlı ilerlemenin bir göstergesi. Önümüzdeki beş yıl içinde kuantum bilgisayarların gerçek dünya problemlerini çözdüğünü göreceğimize inanıyorum” dedi.
Gelecek kuantum ile şekilleniyor
Google’ın Willow çipi, kuantum bilişimdeki devrim niteliğindeki potansiyeli gözler önüne seriyor. 10 septilyon yıllık işlemleri dakikalara indirgeyen bu teknoloji, insanlık için yepyeni ufuklar açabilir. Yapay zeka, ilaç geliştirme, nükleer enerji ve güvenlik gibi alanlarda daha hızlı ve etkili çözümler sunarak, teknolojik devrimin temel taşı olmaya aday.