Covid-19'da neden koku ve tat kaybı olur?

Koku ve tat yakından ilişkilidir. Tat siniri etkilenmese bile koku alamadığımız zaman yediğimiz yiyeceklerin lezzetini alamayız.

Koku siniri burnun tavanında, ‘koku alanı' adı verilen kısıtlı bir alana sinir lifleri verir. Bu sinir lifleri doğrudan dış ortama, dolayısıyla virüs saldırılarına açıktır. Covid-19'da koku duyusunun etkilemesiyle ortaya çıkan tat kaybının yanı sıra dil üzerindeki bazı reseptörler aracılığı ile doğrudan tat duyusunun etkilenebileceği de ileri sürülmektedir.
Covid-19'un klasik belirtilerine ani koku ve tat alma bozukluğu da eklenebilir. Ancak bazı vakalarda Covid-19 başka hiçbir semptom olmaksızın yalnızca ani koku ve tat kaybıyla ortaya çıkabilir.



Ani koku ve tat kaybı olan hastaların ilk etapta kulak burun boğaz polikliniklerinden randevu almasına gerek yoktur. Bu hastaların doğrudan Covid-19'a yönelik PCR testi yaptırmaları uygun olacaktır. Elbette ani koku alma bozukluğuna yol açan tek virüs, SARS-CoV-2 değildir. Ancak günümüzde ‘olağan şüpheliler' listesinin başında yer almaktadır. Testin negatif çıkması durumunda ise ileri tetkik için bir kulak burun boğaz uzmanına başvurulması yerinde bir yaklaşım olur.
Çalışmalar Covid-19'da meydana gelen koku ve tat kaybının birçok hastada hızlı bir şekilde, büyük oranda ilk birkaç hafta içinde ortadan kalktığını göstermektedir. Buna karşın olguların az bir kısmında koku kaybı bir ayı geçmektedir. Genelgeçer bir kural olarak bir virüs enfeksiyonu sonrası koku kaybı altı ayı geçtiyse söz konusu kayıp kalıcı olabilir. Bu durumun nadir görülür.



Covid-19 enfeksiyonu sonrası koku kaybı haftalar içinde iyileşmemişse ve özellikle süre bir ayı aşmışsa hasta bu konuyla ilgilenen bir kulak burun boğaz uzmanının düzenleyeceği koku terapisinden yarar görebilir. Bu tedavide bazı kokular belli bir sistematikle ardışık olarak hastaya koklatılarak koku duyusunun iyileştirilmesine çalışılmaktadır.