Akşemseddin Kimdir?

Akşemseddin asıl adı ile Mehmed Şemseddin, çok yönlü Türk âlimi, tıp insanı ve Şemsîyye-î Bayramîyye isimli Türk tarikâtının kurucusu. Fatih Sultan Mehmed'in hocası olarak bilinmektedir.

Henüz 7 yaşındayken hafız olan, Osmanlı döneminde yetişen İstanbul’un manevi fatihi olarak kabul edilen, Fatih Sultan Mehmet’in akıl hocası, Ankaralı Hacı Bayram Veli’nin gözde öğrencisi, çok yönlü bir Türk alimi, mikroptan ilk kez söz eden bilim insanı ve tıpçı: AKŞEMSEDDİN!

Şeyh Hamza’nın oğlu Mehmet Şemseddin olarak 1389 yılında Şam’da doğdu. Akşemseddin’in soyu Hz. Ebu Bekir’e dayanmaktadır. İlk eğitimini babasından alan Akşemseddin, 7 yaşındayken hafız oldu. Yine aynı dönemde ailesi ile birlikte Amasya’ya bağlı olan Kavak köyüne yerleştiler. Babasının vefatına çok üzülen Akşemseddin, eğitimine Amasya ve Osmancık Medresesi’nde devam etti. Eğitimlerini tamamladıktan sonra Osmancık Medresesi’nde müderris olarak görev aldı. Tıp alanına duyduğu ilgi onun tıp ilmini öğrenmesine de vesile oldu. İlim tahsilinin yeterli olmadığını düşünen Akşemseddin, medreseyi ve müderrisliği bırakarak tasavvufa yöneldi. Tasavvufa olan ilgisi onu ilk olarak İran’a götürdü ama burada işler istediği gibi ilerlemeyince yeniden Anadolu’ya döndü. Anadolu’ya geldiğinde birkaç insandan Hacı Bayram Veli tavsiyesi aldı. Hacı Bayram Veli o sırada Ankara’da bulunuyordu.


Ankara’ya Doğru Yolculuk
Hacı Bayram Veli için Ankara’ya giden Akşemseddin, bazı durumlardan dolayı geri dönmeye karar verdi. Hacı Bayram Veli’nin öğrencilerinin nefsini kırmak ve maddi durumu kötü olan insanlar için bile olsa yardım kabul etmesinden hoşlanmadığı için Ankara’dan ayrıldı. Başka bir mürşid arama niyetinde olan Akşemseddin, Halep’e gitti. Halep’te konakladığı gece ilginç bir rüya gördü. Rüyasında boynuna bir zincirin takılı olduğunu ve zincirin diğer ucunun Hacı Bayram Veli’de olduğunu gördü. Rüyasında Hacı Bayram Veli’nin onu Ankara’ya doğru çekmesinden dolayı Ankara’ya döndü. Hacı Bayram Veli’den özel ilgi ve alaka gören Akşemseddin, bu durumu en iyi şekilde değerlendirdi. Çok kısa bir sürede tasavvufun bütün inceliklerini öğrendi. Gösterdiği bu başarıdan dolayı Hacı Bayram Veli’den icazet aldı ve hilafet tacı giydi. Hacı Bayram Veli’den izin aldıktan sonra Ankara’dan ayrılarak, Beypazarı’na yerleşti. Beypazarı’nda büyük bir üne kavuşan Akşemseddin, kısa bir süre sonra oradan da ayrılır ve İskilip’e yerleşme kararı aldı. Aynı durum İskilip’te de yaşanınca oradan da ayrıldı. İskilip’ten sonra Bolu’nun Göynük ilçesine yerleşti. Akşemseddin, Göynük’te yaşadığı sürede değirmen ve mescid inşa ettirmiş, eserlerini kaleme almış ve yedi kez hacca gitme imkanı bulmuştur.

İstanbul’un Fetih Zaferi

1. Murat’ın isteği ile Akşemseddin’in II. Mehmed’in hocalığını yapması, bu kadar çok tanınmasına ve saygı duyulmasına neden olmuştur. II. Mehmed’e danışmanlık yapmasının yanında İstanbul’un fethine de katkıda bulunmuştur. Çünkü Akşemseddin çocukları ve öğrencileri ile fetih ordusuna dahil olmuştur. İstanbul kuşatmasının en önemli gününde Akşemseddin bir mektup yazmıştır.

“Çiçekler Ona Layıktır!”

1. Mehmed ile Akşemseddin İstanbul’a girdiklerinde halk tarafından karşılanmışlardı. Halkın Akşemseddin’i II. Mehmed sanmaları ve çiçek uzatmaları üzerine Akşemseddin, “Padişah ben değilim” diyerek Fatih Sultan Mehmed’i işaret eder. Fatih Sultan Mehmed ise bunun üzerine “Hünkar benim ancak o benim hocamdır. Çiçekler ona layıktır.” diyerek tebessüm eder. Fetihten sonra II. Mehmed Ayasofya hutbesini tamamlayarak minberden iner ve Akşemseddin’i imamete geçirir. Böylece İstanbul’un fethinden sonra ilk Cuma namazını Akşemseddin kıldırmış olur.

İstanbul’da Kalmak İstemedi