75. NATO Zirvesi Washington'da başlıyor

Uzun zamandır beklenen 75. NATO Zirvesi, ABD'nin başkenti Washington'da bugün başlarken, savunma ittifakı olmaktan giderek uzaklaşan örgütün gündeminde her zamanki gibi Ukrayna olmak üzere Çin, Kuzey Kore ve savunma harcamalarının artırılması konuları yer alacak.

Beyaz Saray Stratejik İletişim Koordinatörü John Kirby, dünkü konuşmasında, bu zirvede Ukrayna'nın savunma sanayisi ve hava savunmasının geliştirilmesi için Kiev'e yardım edileceğini duyururken, CNN'in kaynaklara dayandırdığı haberine göre, zirvedeki ortak bildirinin taslak metninde Ukrayna'nın NATO üyeliğine giden yolun ‘geri döndürülemez’ olarak tanımlandığı dikkat çekiyor.
ABD’li TV kanalına ismini vermeden açıklamalarda bulunan Beyaz Saray yetkilisi, “Beyaz Saray, Ukrayna'nın demokratik reformlar konusundaki çalışmalarının devam etmesi gerektiğini teyit ettiği sürece nihai bildiride bu kelimenin kullanılmasını destekliyor" ifadesini kullanırken, yetkiliye göre nihai versiyonun bu ifadeyi içermesi bekleniyor.
Haberde, ittifak üyelerinin Ukrayna'ya gelecekteki NATO üyeliği konusunda ne kadar güçlü güvenceler verebileceği sorusunun, bu hafta Washington'da yapılacak zirve öncesinde kilit bir tartışma konusu olduğunu da vurgularken, "Taslak, nihai versiyonun kabulünden önce değişebilir görünse de Ukrayna’nın NATO üyeliğine giden yolunun ‘geri döndürülemez’ olarak nitelendirildiği bu ifadenin varlığı Kiev ve Moskova için önemli bir sinyal olacaktır” ifadelerine yer verdi.
Yakın zamanda NATO'nun hedefindeki Pekin'i ziyaret eden Macaristan Başbakanı Viktor Orban ise Çin'in aksine NATO’yu kontrol eden ABD'nin Ukrayna’daki çatışmanın devamından yana olduğunu, Avrupa'nın ise kendi çıkarlarına aykırı bir şekilde Washington'u akılsızca takip ettiğini belirtiyor.
4 Nisan 1949'da Washington'da Kuzey Atlantik Antlaşması'nın imzalanmasıyla kurulan ve ABD liderliğinde Kanada ve bir dizi Avrupa ülkesinin katılımıyla sözde savunma amaçlı oluşturulan askeri-siyasi ittifak olan Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü’nün (North Atlantic Treaty Organisation, NATO) bu zirvesi, aynı zamanda sayısı 32’ye çıkan üyelerinin savunma harcamalarını artırma konusunda yapacağı tartışmalara sahne olacak.
Japonya da katılıyor
Bununla birlikte Japonya Başbakanı Kişida Fumio’nun da ABD'deki NATO Zirvesi marjında Güney Kore, Avustralya ve Yeni Zelanda liderlerini bir araya getireceği, ve bu toplantıda, Rusya-Ukrayna krizi ve Kuzey Kore'nin füze tehditleri karşısında verilecek ‘statükonun korunması’ mesajına destek çıkması hedefleniyor.
Devlet televizyonu NHK'nin haberine göre, Çin'in Hint-Pasifik bölgesinde artırdığı nüfuzu karşısında ABD askeri gücüyle korunma temelinde geliştirdiği dış politikasında Washington'un bölgedeki elçiliğine soyunan Japonya, ‘aynı fikirdeki ülkelerle’ işbirliği fırsatlarını geliştirme arayışında bulunuyor.
Başbakan Kişida, gazetecilere yaptığı açıklamada, İttifaka üye olmayan "4 Hint-Pasifik ülkesi (IP4)" olarak bilinen bu ülkelerin liderlerinin buluşacağı toplantı koordine edeceğini belirtti.
Öte yandan bir gün önce Japonya'nın bölgedeki gerilimi artırıcı çabaları hakkında konuşan Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Lin Jian, NATO'nun Japonya, Avustralya, Yeni Zelanda ve Güney Kore ile güçlendirilmiş işbirliğine ilişkin ilk ortak anlaşmayı geliştirmeyi planladığını hatırlatarak, “Soğuk Savaş ürünü ve dünyanın en büyük askeri ittifakı olan NATO bir yandan kendini bölgesel bir savunma örgütü olarak konumlandırırken, diğer yandan sürekli olarak yetkilerini genişletiyor, savunmanın ötesine geçerken bölgesel çatışmaları kışkırtıyor. Bu da örgütte Soğuk Savaş zihniyetinin ve ideolojik önyargılarının kökleştiğini gösteriyor” diye konuştu.
75. NATO Zirvesi için yoğun güvenlik önlemleri alındı
75. NATO Zirvesi için alınan güvenlik önlemleri bugün itibarıyla devreye girerken, Beyaz Saray ve kongre binası etrafındaki yollar trafiğe kapatıldı, yerel polis, FBI, Gizli Servis ve Ulusal Muhafız güçleri zirvenin sorunsuz geçmesi için birlikte çalışıyor.
Buna göre, Washington'da Beyaz Saray ve kongre alanındaki yollar ve metro istasyonları kapatılacak. Zirveye katılacak liderlerin güvenliğinden, ABD Başkanını da koruyan Gizli Servis sorumlu olacak. ABD Dışişleri Bakanlığı Diplomatik Güvenlik Bürosu ve Pentagon Koruma Şubesi, diğer yabancı heyet temsilcilerinin yakın korumasını gerçekleştirecek.
Federal Soruşturma Bürosu (FBI) fiziki ve sanal tehditleri önleme ve istihbarat desteği verecek. Güvenlik bölgesi ilan edilen bölgede genel önlemlerden Washington DC Metropolitan Polis Teşkilatı sorumlu olacak. Asayiş durumunu ve muhtemel protestoları onlar takip edecek. Washington Ulusal Muhafız birlikleri de silahsız olarak trafik yönlendirme çalışmalarına katılacak. Gerekli görülmesi halinde asayiş güçlerini takviye etmeye hazır olacak.
Beyaz Saray ve Kongre Binası’na ev sahipliği yapan başkent Washington, 11 Eylül saldırılarından sonra uçuşa kapalı bölge ilan edilmiş, burada yapılacak uçuşlar sıkı güvenlik kurallarına bağlanmıştı. 75. NATO Zirvesi nedeniyle ABD Ulusal Havacılık İdaresi, Washington için havacılık bildirisi (NOTAM) yayımlayarak uçuşa kapalı bölge uygulamasını genişletti. Prosedürlere uymayan hava araçları engellenecek, pilotları gözaltına alınıp sorgulanabilecek.
Güvenli alan içinde çalışan ve yaşayan Amerikalılar kontrol noktalarından giriş çıkış yapacak. Alana girecek yük araçları büyük X-Ray cihazlarıyla kontrol edildikten sonra mühürlenerek bölgeye alınacak. Liderlerin kaldıkları oteller ile kongre merkezi arasındaki yolların tamamına demir bariyerler çekilerek yayaların kara yoluna girmesi engellendi. Kongre alanı içindeki önemli güzergahların göründüğü yüksek binaların üzerine çeşitli birimlerden keskin nişancılar yerleştirildi.
Yoğun güvenlik önlemleri nedeniyle güvenlik bölgesi ilan edilen alanda faaliyet gösteren birçok restoran ve iş yeri kongre süresince kapalı olmayı tercih ederken, evi alan içinde olup dışarı çıkması gerekenlerin kontrol noktalarını kullanması gerekecek. Taksi ve kuryelerin çalışmasına izin verilecek ama kontrol noktalarında aranmaları gerekeceği için gecikmeler yaşanması bekleniyor.
ABD, 25 yıl aradan sonra ilk kez bir NATO zirvesine ev sahipliği yapıyor. 2022 yılında yapılan Afrika Liderler Zirvesi’nden bu yana başkent Washington bu denli geniş çaplı güvenlik önlemlerine sahne olmadı.
Bununla birlikte Bloomberg haber ajansı, Washington'da başlayacak NATO zirvesinin, ittifak içinde hüküm süren kaosun ‘gölgesinde kalacağını’ yazarken, ajans bu konuda Biden'ın Trump ile arasındaki düellodaki başarısızlığına ilişkin kaygıyı bastırma çabalarına ve Fransa'daki seçimlerin Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron için pek de iyi olmayan sonucuna dikkat çekiyor.
Financial Times da aynı konuya değindiği yazısında, “Macron Washington'a gelecek, ama aklı başka yerde olacak” ifadelerine yer verirken, barıştan uzak geçecek zirvenin Ukrayna'ya destek adına bir gövde gösterisi olacağı tahmin ediliyor.
ABD öncülüğündeki ittifakın son üç çeyrek yüzyılda elde ettiği başarılara dair sayısız değerlendirme ve konuşmanın yapılacağı NATO Zirvesi’nin şova dönüşeceği sinyalini zaten veren ABD merkezli politik gazete The Hill, daha önceleri iki kutuplu bir dünyada süper güçler arasındaki rekabet gerçeğinden hareketle tasarlanan NATO'nun başlangıçtaki hedeflerine ulaşmadaki başarısının, gelecekteki gerilemesinin tohumlarını ektiğini kabul ederken, yükselen Çin, yeniden canlanan Rusya, daha iddialı bir Hindistan ve diğer bölgesel güçlerin yükselişi ile çok kutupluluğa doğru gidildiğinin altını çizdi.