5 Nisan Avukatlar Günü kutlu olsun

5 Nisan 1958 tarihinde İzmir Ticaret Odası toplantı salonunda yapılan iki günlük çalışma sonrasında Barolar Birliği'nin kuruluş çalışmaları başladığında katılımcılar İstanbul Barosu'nun bu tarihten 80 yıl önce 5 Nisan 1878 de toplanıp genel kurul yapmış olduğunu söyleyerek "5 Nisan" tarihinin "Avukatlar Günü" olarak ilan edilmesinde mutabık olmuşlar.

Karşılaştığım efemeralar ve eski belgeler ışığında İstanbul Barosunun resmi internet sayfasındaki tarihçeye itirazım olsa da, önemli olan avukatlarımızın bu gününü kutlamak ve hak arayışında başını eğmeyenlerin çabalarını takdir etmek. Aslında bu tarih evrensel değil, yani her ülkenin avukatlar günü kutlamaları farklı tarihlerde. Örnek vermek gerekirse, Guatemala'da 24 Eylül, Kolombiya'da 22 Haziran, Venezuela'da 23 Haziran, Ekvador'da 20 Şubat, Meksika'da 12 Temmuz, çok yerde de yoksulların ve çaresizlerin sesi, avukatların hamisi olarak 1347 yılında aziz ilan edilen Saint Ives'in ölüm tarihinin yıl dönümü olan 19 Mayıs olarak belirlenmiş. 2014 yılından beri de 10 Aralık tarihi Avrupa'da Avukatlar Günü olarak kutlanmaktaymış. 



Savunma mesleğinin saygın geçmişi çok eskilere dayanıyor 

Başkasının hakkını savunma eylemi, insanın yerleşik hayata geçerek mülkiyet edinmesi ve topluluk içinde yaşaması sonrasında ihtiyaç duyulan mesleklerden biri olmuş. Süreci Asur, Sümer hatta eski Mısır'a kadar götürerek, 6 - 7 bin yıl öncesinden başlatanlar da var,  antik Yunan'a ve Roma'ya dayandıranlar da!

Denilen o ki, binlerce yıl öncesinde, insanlar arasındaki anlaşmazlıklarda, yapılan suçlamalara cevap verme gereksiniminin gerekli olduğu zamanlarda, iyi konuşamayanların, kendini doğru ifade edemeyenlerin haklı oldukları halde haksız çıkması zamanla üçüncü bir kişinin yardımını gerekli kılmış. Başkasını savunma mesleği Eski Yunan'da, önce akrabalık ilişkileriyle başlamış, sonra iyi konuşanlara, hitabet gücü yüksek olanlara dönmüş; "savunucu" kimliğiyle arkadaşının, eşinin, dostunun haklarını aramaya başlayanlar çıkmış.


     
Yapıtlarıyla tarih öncesinden bugüne kadar gelen savunucuların varlığı kaynaklarda yer alıyor. Mesela bunlardan biri silah yapımcısı zengin bir ailenin çocuğu olan Demosthenes. MÖ 384-322 yıllarında yaşayan bu kişi kekeme olsa da, ağzına çakıl taşları koyarak yaptığı konuşma pratikleri sonucunda, Antik Yunan'da iyi konuşan, siyaseti ve kanunları iyi bilen biri olarak savunma mesleğinin modern anlamdaki ilk temsilcilerinden biri olmuş.

Hukuk eğitimini "tüm yasaların ebesi" olarak gören Roma İmparatorluğunda MÖ 106-43 yılları arasında yaşayan Marcus Tullius Cicero, felsefe öğrenimini Epikürosçu Phaedros akademisinde Philon'dan almış biri olmasının yanında, yüzlerce yıl öncesinden günümüze tam 58 tane savunması ulaşmış bir hukuk - devlet adamı, hatip ve yazar olarak gelebilmiş.