12 yıldır Wikipedia'da Çin ve Rus tarihi uyduran kişi yakalandı: Tarihi çarpıttığı yazılar silindi
Wikipedia, bir kullanıcının 12 yıldır site üzerinde yaptığı düzenlemelerle Çing Hanedanlığı tarihini ve Rusya tarihini tahrif ettiğini belirledi.
Editör: Alanya Time - 1
02 Temmuz 2022 - 12:10
İnternet ansiklopedisi Wikipedia'nın yürüttüğü bir soruşturma, bir kişinin en az dört farklı sahte hesap kullanarak 2010 yılından bu yana Rusya tarihi ve Çin'in Çing Hanedanlığı tarihi konusunda uydurma makaleler yayınladığını ortaya koydu.
Birbirlerinin güvenilirliğini desteklemek amacıyla açılan farklı hesaplar, Wikipedia'nın Çince sitesinde yasaklandı.
Silinen hesaplardan birinde kullanıcı, Rusya'da görev yapan bir diplomatın kızı Zhemao olduğunu iddia etti. Kullanıcı ayrıca bir Rus vatandaşıyla evlendikten sonra Rus vatandaşlığı alarak Rus tarihi hakkında eğitim aldığını iddia etti.
Rusya'daki gerçek olaylara ilişkin ayrıntılı savaş hikayeleri ve ekonomik tanımlamalarda bulunan, Çing Hanedanlığı'ndan önemli isimler hakkında da çarpıtma bilgiler veren hesabın sahte makaleleri 2010 yılında yazmaya başladığı ifade edildi.
2012'de Zhemao isimli kullanıcı, halihazırda mevcut olan Wikipedia makalelerini düzenleyerek yanlış bilgiler yayınlamaya başladı. Verdiği yanlış bilgilerden biri, Rus Çarı 1. Aleksandır oldu. İlerleyen yıllarda Zhemao Rus tarihinin önemli figür ve olayları hakkındaki çarpıtmalarına devam etti.
Bu durumu ilk fark edenlerden biri, kurgu romancısı Yifan oldu. Söz konusu makalelerde bir sorun olduğundan şüphelenen Yifan, Zhihu isimli bir platformda yayınladığı paylaşımda şu ifadelere yer verdi:
"İngilizce Wikipedia'dan ve hatta Rusça Wikipedia'dan daha ayrıntılı olan bazı Çince Wikipedia makaleleri var. İngilizce-Rusça Wikipedia'da başlığı yer almayan karakterler Çince Wikipedia'da o kadar ayrıntılı verilmiş ve gerçek karakterlerle öyle birleştirilmiş ki gerçekleri sahte bilgilerden ayırt etmek mümkün değil."
Wikipedia'nın yürüttüğü bir soruşturmanın ardından Zhemao isimli sahte hesap kullanıcısı, İngilizce Wikipedia hesabından yayınladığı mektupta aslında bir ev hanımı olduğunu ve yalnızca lise mezunu olduğunu itiraf etti.
Zhemao şu ifadeleri kullandı:
"Ne demişler, yalanına inandırabilmek için çok daha fazla yalan söylemelisin. Yazdığım yüz binlerce kelimeyi silmek konusunda isteksizdim ama en nihayetinde milyonlarca kelimeyi kaybettim ve edindiğim akademik arkadaş çevresi bir anda çöktü. Sebep olduğum sorunları telafi etmek zor. Bu yüzden belki de kalıcı bir yasak tek seçenektir. Şu anki bilgim geçimimi sağlamak için yeterli değil, bu yüzden gelecekte gerçek bir zanaat öğrenip dürüstçe çalışacağım ve bir daha böyle şaibeli işlere karışmayacağım."
Wikipedia'ya göre Zhemao'nun yazdığı makaleler ve diğer kişilerce yayınlanan makaleler üzerinde yaptığı değişiklikler silindi. Zhemao'nun yazdığı ancak diğer kullanıcılar tarafından düzenlenen ve tarihsel olarak düzeltilen makaleleri ise Çince Wikipedia'da erişilebilir durumda.
Çin'de Çince Wikipedia 2015 yılında, diğer tüm dillerdeki siteleri ise 2019 yılında yasaklanmıştı.
Birbirlerinin güvenilirliğini desteklemek amacıyla açılan farklı hesaplar, Wikipedia'nın Çince sitesinde yasaklandı.
Silinen hesaplardan birinde kullanıcı, Rusya'da görev yapan bir diplomatın kızı Zhemao olduğunu iddia etti. Kullanıcı ayrıca bir Rus vatandaşıyla evlendikten sonra Rus vatandaşlığı alarak Rus tarihi hakkında eğitim aldığını iddia etti.
Rusya'daki gerçek olaylara ilişkin ayrıntılı savaş hikayeleri ve ekonomik tanımlamalarda bulunan, Çing Hanedanlığı'ndan önemli isimler hakkında da çarpıtma bilgiler veren hesabın sahte makaleleri 2010 yılında yazmaya başladığı ifade edildi.
2012'de Zhemao isimli kullanıcı, halihazırda mevcut olan Wikipedia makalelerini düzenleyerek yanlış bilgiler yayınlamaya başladı. Verdiği yanlış bilgilerden biri, Rus Çarı 1. Aleksandır oldu. İlerleyen yıllarda Zhemao Rus tarihinin önemli figür ve olayları hakkındaki çarpıtmalarına devam etti.
Bu durumu ilk fark edenlerden biri, kurgu romancısı Yifan oldu. Söz konusu makalelerde bir sorun olduğundan şüphelenen Yifan, Zhihu isimli bir platformda yayınladığı paylaşımda şu ifadelere yer verdi:
"İngilizce Wikipedia'dan ve hatta Rusça Wikipedia'dan daha ayrıntılı olan bazı Çince Wikipedia makaleleri var. İngilizce-Rusça Wikipedia'da başlığı yer almayan karakterler Çince Wikipedia'da o kadar ayrıntılı verilmiş ve gerçek karakterlerle öyle birleştirilmiş ki gerçekleri sahte bilgilerden ayırt etmek mümkün değil."
Wikipedia'nın yürüttüğü bir soruşturmanın ardından Zhemao isimli sahte hesap kullanıcısı, İngilizce Wikipedia hesabından yayınladığı mektupta aslında bir ev hanımı olduğunu ve yalnızca lise mezunu olduğunu itiraf etti.
Zhemao şu ifadeleri kullandı:
"Ne demişler, yalanına inandırabilmek için çok daha fazla yalan söylemelisin. Yazdığım yüz binlerce kelimeyi silmek konusunda isteksizdim ama en nihayetinde milyonlarca kelimeyi kaybettim ve edindiğim akademik arkadaş çevresi bir anda çöktü. Sebep olduğum sorunları telafi etmek zor. Bu yüzden belki de kalıcı bir yasak tek seçenektir. Şu anki bilgim geçimimi sağlamak için yeterli değil, bu yüzden gelecekte gerçek bir zanaat öğrenip dürüstçe çalışacağım ve bir daha böyle şaibeli işlere karışmayacağım."
Wikipedia'ya göre Zhemao'nun yazdığı makaleler ve diğer kişilerce yayınlanan makaleler üzerinde yaptığı değişiklikler silindi. Zhemao'nun yazdığı ancak diğer kullanıcılar tarafından düzenlenen ve tarihsel olarak düzeltilen makaleleri ise Çince Wikipedia'da erişilebilir durumda.
Çin'de Çince Wikipedia 2015 yılında, diğer tüm dillerdeki siteleri ise 2019 yılında yasaklanmıştı.
YORUMLAR